O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi “yengil sanoat va to’qimachilik” fakulteti “tabiiy tolalar” kafedrasi

7.1. Chiziqli zichlik
:
Mδ= 10
3
M
/
L=10
3
*1480/80*1000=18,5 (g/m) 
7.2. Yuza zichlik:
M
1 
=10
6
M
/
(LB)= 10
6
*1480/80*107,4=172*10
3
(g/m
2
) 
bu yerda: M – namuna vazni, g; L- namuna uzunligi, mm; B- namuna eni, mm; 
7.3. Gazlamalarning yuza zichligi: 
Mδ
1
= 0,01 (T
T 
P
T
+T
A
P
A
) = 0,01 (18,5*279 +20*225)=97 (g/m
2
)
7.4. 1 m
2
 gazlamada tanda va arqoq iplarning
ulushini: 
δ
T
= T
T 
P
T
/ (T
T 
P
T
+ T
A 
P
A
) = 18,5*
279 / (18,5*
279 + 20*225)=0.53 
δ
A
=T
A 
P
A
/ (T
T 
P
T
+ T
A 
P
A
) =20*225/ (18,5*
279 + 20*225)=0.46 
bu yerda: T
T
T
A
- tanda va arqoq iplarining chiziqli zichligi. 
P
T 
P
A
- tanda va arqoq bo`yicha gazlamaning zichligi. 
7.5. Gazlamalarning zichligi:
δ
m
= 10
3
M/(LBb)=10
3
*1480/(80*107,4*0,4)=430,6 mg/mm
3
bu erda:
b- namuna qalinligi, mm; 

---

Yuza zichlik ma’lum bo`lsa gazlamaning zichligi
δ
m
= 10 
-3
M
1
/ b=10 
-3
*172*10
6
/0,4=430*10
3
mg/mm
3

Zichlik gazlamalar uchun 0,2 dan 0,6 mg/mm
3
gacha bo`lishi mumkin.
7.6. To`qimaning sirt zichligi
(bir kvadrat metr to`qimaning og`irligi) gr/m
2 
yoki kg/m
2 
𝑀
2
=
𝑀
𝑡𝑜′𝑞
𝐵
𝑥
=
1480
220
= 6,7
Bunda: B
x
-xom to’qima eni, m. 
8. To`qima ishlab chiqarish texnologik jarayonini tanlash va asoslash 
To`qima turiga muvofiq texnologik jarayonlar tanlanadi. Tanlangan 
jarayonlarni amalga oshirish uchun texnologik vositalar ya uning uskunalari 
tanlanadi. Talaba bu bo`limda tegishli to`qima ishlab chiqarish texnologik 
jarayonlari ketma-ketligi sxemasini ishlab chiqadi va tanlangan uskunalar nomlari 
va rusumlari keltiradi. Ishlab chiqilgan texnologik jarayon va uskunalarni talabaga 
berilgan yoki yangi to`qimani ishlab chiqarishga mosligi va zamonaviyligi, sifatli 
mahsulot ishlab chiqara olishi asoslanadi.
 
V.
 
Xulosasi va takliflar bo`limi
. 
Menga ushbu kurs iwida “Mitkal (30) assartimentiga muvifiq dastgohni 
taxtlash daturini tuzish” mavzusi berildi va men STBT-220 rusumli to’quv 
dastgohini tanlab oldim. STBT-220 asosan tabiiy tolalardan tashkil topgan iplardan 
gazlama toqishga moslashgani uchun shu dastgohni oldim va namuna sifaтida ham 
paxta tolasidan tashkil topgan gazlamani oldim. Kusr ishini бажариш davomida 
men tanlagan dastgoh vа namuna materialimni xarakteristikasidan kelib chiqqan 
holda tanlangan dastgoh va o’rilshning to’liq taxtlash dasturini tuzish hisobi, 
Lamellar hisobi, Gulalar hisobi, Shodalar hisobi, Tig`lar hisobi qanday xisoblab 
topiladi va qayday formulalardan foydalaniladi va hatto o’wa foydalanilgan 
formulalar qayerdan kelib chiqqan va Shoda ko`tarish karetkalarini hisoblash 

---

ishlarini olib bordim va juda koplab ozim uchun kerakli yangiliklarni ham organib 
oldim.