O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti

X, 
bir qancha funktsiya esa 
F(X), 
umumiy nomlanishi funktsiya yoki funktsiya sifati, ekstrimal hollarda qo`llaniladi. 
Optimal ichki parametrlari element (parametrlar) qismlarini element 
parametrlari qismlari optimal ichki parametrlarni aniqlaydi va boshqaruvchi
parametr deb ataladi. 
Agar foydalanuvchi geometrik optimallik protsedurasi nazariyasini taqdim etsa, 
aytish mumkinki, n – o`lchamli fazoda (koordinata) boshqaruvchi parametr qaysiki, 
koordinata o`qida bo`ladi.
Bu fazoni fazoviy boshqaruvchi parametr deb ataladi. Bunday fazoda har bir 
nuqta x
i 
to`plamda parametr qiymatini aniqlaydi. Boshqaruvchi parametrning vektor 
qiymati quyidagicha aniqlanadi. 
X=(x
1
,x
2
, … ,x
n
). 
Berilgan nuqta x loyihalangan qiymat tebranuvchi etaplarga bo`linadi va bu 
tasvirlanuvchi nuqta deb ataladi. Fazoda chiqish parametri uxshashlik tushunchasidan 
foydalaniladi. 
14.2
 
Topshiriq analizini sinflash. 
 
Topshiriq analiz sinflash boshqa printsipga ham ega bo`lib, u bir variantli va ko`p 
variantli analizlarga bo`linadi. 
Bir variantli analiz topshirigini echimini olish ruxsat qilinganinformatsiya olish 
ya`ni ob`ektdan chiqish parametri tasvirlanuvchi nuqta hisoblanadi. Hamma echimlar 
bir kator tenglamalar sistemasining echimi yoki bir kator ob`ektlarningmaketi 
manbadir. 
Bir variantli topshiriq analizlarining quyidagi turlari mavjud. 
1)
Statistik holat analiz. 
2)
O`tish jarayoni analizi. 
3)
CHastota harakteristika analizi. 
4)
Turgunlik analizi.
5)
Ko`p turli analiz yopik. 
Odatda ko`p variantli analiz (ko`p katorli) bir variantli analizni ko`p katorli 
bajarishni taklif qiladi. 
Ko`p variantli analiz topshirigining munosabati turlari quyidagicha: 
1)
Statistik analiz. 
2)
Sezuvchanlik analizi. 
Agar bir variantli analiz topshirigi echimi savoliga javob bersak, ichki parametr 
nominal qiymatining ishlash qobiliyati, strukturasi imkoniyatini bajarish, shunday 
savolga javob bersinki, statistik analiz topshiriqni echish, ishlash qobiliyati 
imkoniyatlarini qaysi extimollar Bilan bajarish bo`ladi. 

---

Tabiiyki, ixtiyoriy texnik ob`ektning ichki parametrlari shunday, kutilmagan 
kattalikki, chiqish parametri element parametri funktsiyasi ma`nosiga ega. Bundan 
har bir ekzemplyar o`zining kutilmagan chiqish qiymatiga va ichki parametrlariga 
ega, ekzemplyar qismlari ishlash qobiliyatini bajarishi mumkin, boshqa qismlar 
bajarmaydi. 
Ishlash qobiliyatini bajarish extimolligi loyihalash jarayonidagi muhim qiymatiga 
ega bo`ladi. SHunday qilib, bu extimollik loyihalangan ob`ektning shunday 
xususiyatini harakterlaydiki, mustaxkam va yaroklidir. 
Ob`ekti ichkm va tashqi. Parametrlari chiqish parametriga ta`sir darajasini 
sezuvchanlik aniqlashga ruxsat beradi. Buni baholash uchun keng analiz turidan 
foydalaniladi. Faktor stabilligining tashqi harakati chiqish parametrini stabillamaydi. 
Xašišatki, ob`ektda xossa yaxshilanadi, funktsiya yunalishini ekstremizirovat 
kerak. 
Xašišatki, ob`ektni yaxshilash uchun funktsiyani ekstremallash kerak, bu hamma 
funktsiyaga ta`sir qiladi.