27-29 oktabr 2021 yil
89
2-расм. Локал интерполяцион кубик сплайн қуриш дастури
алгоритмининг блок-схемаси
Демак, биомедицина сигналларига рақамли ишлов беришда
интерполяцион кубик сплайн моделларидан фойдаланиш яхши самара беради.
Бу эса беморлар юзасидан олиб бориладиган диагностик таҳлил натижаларини
амалий жиҳатдан аниқлиги юқори бўлишига олиб келади.
АКТ БЎЙИЧА БАКАЛАВРЛАРНИ ТАЙЁРЛАШГА ТИЗИМЛИ
ЁНДАШУВ
Давронбек Фирнафасович Юсупов, Урганч давлат университети,
Ўзбекистан, Урганч
Алиев Ойбек Азадович, Ургенчский филиал ТУИТ имени Мухаммада ал-
Хорезми, Ургенч, Узбекистан
Бирор соҳа бўйича мутахассисларни тайёрлашда ўқув режасидаги
фанларнинг ўзаро боғланишларини ҳамда ўқув жараёнининг ташқи муҳит
билан бўладиган алоқаларини тўғри тушуниб етиш компетентли мутахассис
тайёрлашнинг бош мезони ва мақсади ҳисобланади. Ўқув жараёнини
фаоллаштиришга бўлган анча содда ёндашув билим олиш жараёнини бир
қанча қуйи системалардан ташкил топган ва ўзаро боғланган, бир-бирига
иерархик бўй сунадиган ягона система кўринишида тасаввур этишдан иборат.
Бироқ, ҳозирги рақамли интенсив ривожланиш шароитида мураккаб система
«Yangi O‘zbekistonda islohotlarni amalga oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya
texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya
Andijon
27-29 oktabr 2021 yil
90
ҳисобланмиш ўқув жараёнини содда усул билан синтез қилиш мақсадга
мувофиқ эмас.
Агар ўқув жараёнини бошқарувчи мазкур системага нисбатан юқори
ҳисобланган бошқарув поғонасига қўйилган бўлса, яъни ўқув жараёнини
бирорта юқори даражадаги системанинг ташкил этувчилари (қуйи
системачалар) деб тасаввур этиш бошқарувнинг янги позициясига, тизимли
ёндашувга ўтишдир. Тизимли ёндашув на фақат ўқув жараёнини
фаоллаштиришга, барча масалаларни самарали ечимларини излашга жуда кўп
имкониятлар яратади, ҳамда юқори даражадаги метасистемани синтез қилади.
Метасистема деганда анча юқори поғонадаги бошқарув системаси
тушунилади (1-расм) [1]. Метасистема бошқарув системаси бўлган ўқув
жараёнига икки томонлама таъсир қилади, яъни бошқарув мақсадларини ва бу
мақсадларга самарали эришиш учун зарурий ҳисобланган бошқарув
таъсирларини ишлаб чиқаришда ишлатиладиган ресурсларга бўлган
чекланишларни шакллантиради. Турли назоратлар (жорий, оралиқ, якуний,
махсус кузатувлар) ҳада ташқи муҳит таъсирларини ҳисобга олган ҳолда
ишлаб чиқилган бошқарув таъсирлари ўқув жараёнига фаол таъсир кўрсатади,
натижада ўқув жараёни янги ҳолат даражасига ўтади. Метасистема бошқарув
объекти бўлган ўқув жараёнини системали назорат қилади, яъни ўқув
жараёнининг маҳсули бўлган талабаларнинг билим олиш жараёнидаги
ўзгаришларни кузатиб боради ва нормал ҳолатга чиқишига кўмаклашади.
Ўқув жараёнининг барча якуний характеристикалари, яъни талабанинг фанлар
бўйича олган билимлари мутахассиснинг компетентлигини аниқлайди. Ҳар
томонлама етук, саҳасининг компетентли мутахассисини тайёрлаш учун
даставвал
фанларнинг
таркибий
қисмларини
шакллантириш,
оптималлаштириш,
ўзаро
боғланишларини
ўрнатиш
ва
мантиқий
структуралаштриш зарур.
1- расм. Ўқув жараёнини бошқаришнинг умумлашган схемаси
Ўқув материалининг таркибий қисмларини танлаб олиш ва
структуралаштириш муаммоси анчадан бери кенг миқёсда педагоглар,
мутахассислар ва олимлар ўртасида муҳокама қилиниб келмоқда. Ҳозирги
пайтда ўқув материалининг мантиқий структурасини ифодаловчи жуда кўп
моделлар мавжуд. Бу моделларнинг табиати ҳар хил бўлишига қарамасдан
Ташқи муҳит
Ўқув жараёнини бошқарув
системаси
Бошқарув объекти – ўқув жараёни
Метасистема
Do'stlaringiz bilan baham: |