Landshaft dizayni va interyer

120 
Modul
(lot. 
modulus
– me
ʼ
yor, o
ʻ
lchov) – me
ʼ
morlik va qurilishda – majmualar, 
inshootlar va ularning qismlari o
ʻ
lchamlarini ifodalash uchun qabul qilingan asbob, 
o
ʻ
lchov. Modulni qo
ʻ
llash natijasida bino, inshoot yoki uning qismlari o
ʻ
lchamlaridagi 
takrorlanuvchan (karrali) nisbatlari beriladi, qismlar uyg
ʻ
unlashadi, qismlarning 
mutanosibligi ta
ʼ
minlanadi hamda qurilish ishlari osonlashadi. 
Monoxromiya
(yunon. 
mono
– bir va 
chroma
– rang) – san
ʼ
at asarining rang 
(kolorit) yechimi; biror bir rangning bir tusli yoki uning tuslanishi (bir rangga 
bo
ʻ
yash)ga asoslanadi. Masalan, grizayl. 
Muqarnas
(arab.) – me
ʼ
moriy bezak turi; ravoqli kosa (uya)chalarning ustma – 
ust joylashishidan hosil bo
ʻ
ladigan murakkab shakl. Me
ʼ
morlikda asosi 4, 6, 8 
burchak bo
ʻ
lgan mehrob, taxmon, tokcha va boshqaning tepa qismini gumbaz, yarim 
gumbaz ko
ʻ
rinishiga keltirishda, binolar devori bilan shifti oralig
ʻ
i, ustunlar boshi va 
boshqani bezatishda keng qo
ʻ
llaniladi. 
Naturalizm
(frans. 
naturalizme
, lot. 
naturalis
– tabiiy) – XIX asrning oxirgi 
choragida Yevropa va AQSH adabiyoti va san
ʼ
atida yuzaga kelgan oqim va ijodiy 
metod; real borliqni ob
ʼ
yektiv, aniq va hissiz aks ettirishga intilgan. Asosiy tasvir 
ob
ʼ
yekti – inson, uning tabiiy va fiziologik hayot tarzi; tabiat va atrof muhitni uning 
maishiy va moddiy muhiti deb bilgan. 
Naqsh
(arab. – 
tasvir, gul
) – qism (taqsim)lari muayyan tartibda bir maromda 
takrorlanishidan hosil bo
ʻ
ladigan handasiy shakllar, o
ʻ
simlik, qush, hayvon va 
boshqaning uslublashtirilgan tasvirlaridan tarkib topgan bezak (gul). Turli narsalar 
(ashyolar, qurol, mato, mebel, kitob va h.k.), me
ʼ
moriy inshootlar (ham ichki, ham 
tashqi bezaklar), nafis san
ʼ
at (asosan, amaliy san
ʼ
at) asarlarida keng qo
ʻ
llanadi, ayrim 
xalqlarda, shuningdek, odam tanasini bezash (tatuirovka, bezash)ga mo
ʻ
ljallanadi. 
Nursoya
– plastik san
ʼ
at (tasviriy va amaliy bezak san
ʼ
ati, me
ʼ
morlik, 
dizayn)ning ifoda vositalaridan biri. Turli yorqinlikdagi ranglar yoki bir rang 
tuslarining ajralishidagi izchillikka asoslanadi. Nursoyadagi izchillik nur va qorong
ʻ
i 
(soya)ning tarqalishi, tasvirlanayotgan muhit, narsalarni hajmli nur – havo og
ʻ
ushida 
idrok qilish imkonini beradi. Narsalarga yorug
ʻ
lik tushishi natijasida uning sathi 
yorug
ʻ
va qorong
ʻ
i (soya) yuzalarga ajraladi. 

---