O karimova huquqshunoslik

ijtimoiy mulk
ka aylanadi.
Muallif yoki uning merosxo‘ri mualliflik shartnomasi
tuzish orqali o‘z asaridan foydalanish huquqini boshqa
shaxsga o‘tkazishi mumkin. Mualliflik shartnomasi
uchun haq to‘lash talab qilinadi.
Mualliflik shartnomasi yozma shaklda tuzilishi
lo zim.
Turdosh huquqlar sahna asarlariga, ijroga, ijroning
audio va videoyozuviga (ijro yozuviga), efir va kabel
orqali ko‘rsatuv va eshittirish beruvchi tashkilotning
ko‘rsatuv va eshittirishlariga tatbiq etiladi.
Ijro etish huquqi ijrochilarga — artistlarga, sah-
nalashtiruvchi rejissorlarga, dirijorlarga, shuningdek,
ularning merosxo‘rlariga tegishlidir. Bunday ijrodan foy-
dalanish huquqi boshqa huquqiy vorislarga o‘tishi
mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik Kodeksining 62-
bobi Sanoat mulkiga bo‘lgan huquq (ixtiro, foydali
model, sanoat namunasiga bo‘lgan huquq) deb ataladi.
Sanoat mulki obyektlari intellektual mulk obyektla 
-
rining tarkibiy qismi hisoblanadi. Sanoat mulki obyekt-
lariga — ixtirolar, foydali modellar, sanoat namunalari,
firma nomi, manbali ko‘rsatkichlar, tovar chiqarilgan joy
nomi, g‘irrom raqobatning oldini olish kiradi (O‘zbe 
-
kiston Respublikasi Fuqarolik Kodeksining ikkin chi qis-
miga sharhlar. T., «Adolat», 1998. 155-bet).
Intellektual mulk huquqi obyektlari bo‘lib seleksiya
yutuqlari (o‘simliklarning yangi navlari va hayvonlar ning
yangi zotlari) hisoblanadi.
Fuqarolik qonunlarida uchinchi shaxslarga ma’lum
bo‘lmagan texnikaviy, tashkiliy yoki tijorat axborotiga,
shu jumladan, ishlab chiqarish sirlariga (nou-xau) qo-
IV b o b. Fuqarolik huquqi asoslari

---

76
Huquqshunoslik
nunan ega bo‘lib turgan shaxs uni (oshkor etilmagan
axborotni) noqonuniy foydalanishdan muhofaza qilish
huquqiga ega.
Yuridik shaxs tovarlarda, ularning idishi va o‘rovida,
reklamada, peshlavhalarda, bosma ma’lumotnomalarda,
hisob varaqlarda, bosma nashrlarda, rasmiy blankalarda
va o‘zining faoliyati bilan bog‘liq boshqa hujjatlarda,
shuningdek, mahsulotlarni O‘zbekiston Respublikasi
hududida o‘tkazilayotgan ko‘rgazma va yarmarkalarda
namoyish etish vaqtida firma nomidan foydalanishda
alohida huquqqa ega.
Yuridik shaxsning firma nomi uning nizomini tas-
diqlash vaqtida belgilanadi va u yuridik shaxslar dav 
lat
reyestriga kiritish yo‘li bilan ro‘yxatdan o‘tkazi 
lishi ke 
-
rak.
Tovar belgisi (xizmat ko‘rsatish belgisi) ro‘yxatdan
o‘tkazish asosida huquqiy jihatdan muhofaza qilinadi.
Tovar belgisiga bo‘lgan huquq egasi o‘ziga tegishli
belgidan foydalanishda va uni tasarruf etishda alohida
huquqqa ega.