Toshkent davlat iqtisodiyot univyersityeti a. Sh. Bekmurodov, Z. A. Abdullayev, B. M. Badalov

Transmilliy 
korporatsiyalar 
Hukumat, (davlatlar) 
Xalqaro moliya 
tashkilotlari 
Xalqaro moliya tizimi 
ishtirokchilari 
Banklar 
Institutsional 
investorlar 

---

40 
 
 
 
 
 
 
2.4-rasm. Xalqaro tashkilotlar klassifikatsiyasi 
Manba:
Lukyanova, Z. A. Finansi: ucheb. posobie dlya distantsionnogo obucheniya i 
samostoyatelnoy raboti studentov /Z. A. Lukyanova, T. K. Gomanova.–Novosibirsk: 
SibAGS,2007.–234 s. 
Xalqaro moliyaning o‗ziga xos xususiyati shundaki, ko‗p subyektli kategoriya 
hisoblanadi, ya‘ni jahon iqtisodiyotida aniq bir subyektga tegishli pul 
mablag‗larining yagona xalqaro fondi mavjud emas.
Xalqaro sohadagi moliyaviy munosabatlar tarkibini ommaviy (davlatlararo) va 
xususiyga (tashqi iqtisodiy faoliyatni amalga oshiruvchi xo‗jalik yurituvchi 
subyektlar) ajratish mumkin.
Jahon moliyaviy oqimlariga ta‘sir etuvchi omillar
40
: 

davlatning iqtisodiy va moliyaviy holati; 

transmilliy korporatsiyalarning faoliyati va rivojlanishi; 

inflyatsiya tempi; 

tovar va xizmatlar kirib kelishiga nisbatan kapital chiqib ketish hajmining 
ortishi;

jahon savdosi holati; 

boshqa omillar. 
Xalqaro moliya tizimida valyutalar almashinuv kursi asosan ikkita qat‘iy va 
suzib yuruvchi kurslardan iborat bo‗lib, qat‘iy almashinuv kursi rejimida bir 
valyuta bahosi qiymat bo‗yicha boshqa bir valyutaga bog‗liq bo‗ladi (rezerv 
(
yakor) valyuta). Suzib yuruvchi valyuta almashinuv kursi rejimida valyuta bahosi 
boshqa barcha valyutalarga nisbatan tebranadi
41
.
40
Lukyanova, Z. A. Finansi: ucheb. posobie dlya distantsionnogo obucheniya i samostoyatelnoy raboti studentov /Z. 
A. Lukyanova, T. K. Gomanova.–Novosibirsk: SibAGS, 2007.–232 s.
41
Financial Markets and Institution\Eighth Edition. Frederic S. Mishkin & Stanley G. Eakins.374p.