Iqtisodiy bilim asoslari

FAOLLASHTIRUVCHI SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
1000
so‘m
TALAB VA TALAB QONUNI
17-MAVZU
q
p
0
1 2 3 4 5 6
400
600
800
1000
7 8
200
Narx (
p
),
so‘mda
Talab miqdori (
q
), 
tonnada
800
so‘m
600
so‘m

---

77
76
77
Tovarga bo‘lgan talab tovar narxi o‘zgarmaganda ham turli omillar ta’sirida o‘zgarishi 
mumkin. Bu omillardan birini quyidagi misolda ko‘rib o‘tamiz:
I
. Maktab oshxonasida tushlikda somsa yoki gumma sotiladi. Somsa va gumma bir-birining 
o‘rnini bosuvchi tovarlar sirasiga kiradi. 
Uch oy davomida gumma narxi ko‘tarildi. Somsa narxi esa o‘zgarishsiz qoldi. Yuqoridagi 
jadvallarda bu oylardagi sotilgan gumma va somsa miqdori berilgan.
1. Jadvalda keltirilgan somsaning narxi va unga bo‘lgan talab miqdoriga e’tibor bering. 
Somsa narxi o‘zgarmasa-da, unga bo‘lgan talab miqdori nima sababdan o‘zgargan?
2. Bir-birining o‘rnini bosuvchi tovarlardan birining narxi oshishi natijasida ikkinchisiga bo‘lgan 
talab qanday o‘zgarar ekan? 
3. Birgalikda foydalanishga mo‘ljallangan tovarlar bir-birini to‘ldiruvchi tovarlar deb yuritiladi.
Bunday tovarlar juftligiga avtomobil va benzin misol bo‘la oladi. Avtomobillar narxi oshsa, 
benzinga bo‘lgan talab qanday o‘zgaradi? Bunday xususiyatga ega bo‘lgan yana qanday 
tovarlarni bilasiz?