Samarqand davlat universiteti «mutaxassislikka kirish» fanidan

2. PSIXOLOGIK BILIMLAR

---

Hayotiy psixologiyada ham, san’atda ham
«ruh» so‘zi tez-tez ishlatiladi, «psixologiya»
so‘zi kam ishlatiladi. Aksincha, fanda «ruh»
tushunchasi hozir nisbatan kam ishlatiladi,
«psixika» tushunchasi ko‘proq ilmiy deb
hisoblanadi.
Psixologik bilim insonning ruhiy dunyosi
haqidagi bilim sifatida turli manbalarga ega
bo‘lishi
mumkin.
«Psixologiya»
va
«psixologik»
so‘zlarini
nafaqat
ilmiy
psixologiyada, balki kundalik hayotda ham,
san’atda ham uchratish mumkinligi bejiz emas.

---

Psixologik bilimlarning kamida beshta asosiy turi mavjud:
hayotiy psixologiya
san’atda psixologik bilimlar
ilmiy psixologiya
amaliy psixologiya
parapsixologiya

---

1. Hayotiy psixologiyasi
Kundalik
hayotimizda
biz
ko’pincha
«psixologiya», «psixolog», «psixologik» so’zlarini
ishlatamiz,
ularning
mazmuni
haqida
doim
o’ylamaymiz. Odamlar bilan aloqa o’rnatishni
biladigan odam haqida «Bu odam yaxshi psixolog»,
deymiz. «Bu uning psixologiyasi», deymiz ba’zida,
biz uning shaxsiy xususiyatlarini tavsiflab, odamning
qiziqishlari, moyilligi va harakatlarini tushuntirishga
harakat qilamiz. Ba’zida siz «aqldan ozgan» kabi
iborani eshitishingiz mumkin, bu boshqa odamning
hissiy
xususiyatini
nuqsonli
yoki
kasalligini
bildiradi.

---

Bunday psixologik bilimlar tarixiy rivojlanish jarayonida odam
tomonidan kundalik hayotda to’plangan va ishlatilgan. Odamlar
haqidagi bilimlar odatda o’ziga xosdir va har bir kishi uchun alohida
shakllanadi. Ularning ishonchliligi shaxsiy tajriba orqali tasdiqlanadi va
ular boshqa odamlar bilan muloqotda qo’llaniladi. Bu bilim odatda