Shakllanish bosqichlariining nazariy-huquqiy tahlili

MUHOKAMA VA
NATIJALAR
Hozirgi kunda respublikamizda faoliyat yuritayotgan siyosiy partiyalarning 
zamonaviy konstitutsiyaviy-huquqiy asoslarining rivojlanishini olimlar tomonidan 
ma’lum bosqichlarga bo`lingan holda tahlil qilingan bo’lib, ularga birma-bir to’xtalib, 
tadqiqotimiz doirasida o’z fikrlarimizni asoslab o’tamiz. Ko’pgina olimlar yurtimizda 
siyosiy partiyalar shakllanishini uch bosqichga bo’lib o’rganishgan: 
Birinchi bosqich (1991-1996)
 
Bu davrda
 
avvalo
 
siyosiy partiyalar faoliyatining 
huquqiy asoslarini O`zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, O`zbekiston 
Respublikasining “O`zbekiston Respublikasida jamoat birlashmalari to`g`risida”gi 
qonuni tashkil etgan. [4]. 
Ushbu davr mobaynida, ya’ni, 1994 yilda o`tkazilgan saylovlar va jamiyat siyosiy 
hayotida siyosiy partiyalar yuqoridagi huquqiy manbalar asosida ilk bor ishtirok etdilar. 
Ikkinchi bosqich, (1996-2007) Bu davrda eng muhim jihati 1996 yil 26 dekabrda 
“Siyosiy partiyalar to`g`risida” maxsus qonunning qabul qilinishi bilan bog’liqdir. 
Ushbu qonunning qabul qilinishi siyosiy partiyalar faoliyatining huquqiy asoslarini 
yanada mustahkamladi. Mazkur qonunda ilk marotaba siyosiy partiyaga huquqiy ta’rif 
berildi. Xususan, qonunning 1-moddasiga ko`ra, “siyosiy partiya - qarashlari, 
qiziqishlari va maqsadlari mushtarakligi asosida tuzilgan, jamiyat muayyan qismining 
davlat hokimiyatini shakllantirishdan iborat siyosiy irodasini ro`yobga chiqarishga 
intiluvchi hamda o`z vakillari orqali davlat va jamoat ishlarini idora etishda 
qatnashuvchi O`zbekiston Respublikasi fuqarolarining ko`ngilli birlashmasidir”[5].
Ikkinchi bosqichning asosiy jihatlaridan yana biri bu – 2004 yil 30 aprelda “Siyosiy