Cho‘lpon nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi Toshkent — 2019 R. Farmonov, U. Jo‘rayåV, sh. Ergashev jahon tarixi

1825-yili
Buyuk Britaniyada
dunyodagi ilk temiryo‘l
qurildi. Bu hodisa mamlakatning turli minta-
7 – Jahon tarixi
http://eduportal.uz

---

98
qalarini bir-biri bilan tutashtirdi hamda yuk
tashishning arzonlashuvini ta’minladi. Ayni
paytda ichki bozor kengaydi.
Oqibatda, zavod va fabrika egalari ko‘p-
roq mahsulot ishlab chiqara boshladilar.
Òemiryo‘l qurilishining boshlanishi, o‘z
navbatida, cho‘yan, temir va po‘latga bo‘lgan
ehtiyojni oshirib yubordi. Sanoatning yangi
tarmog‘i – parovozsozlik paydo bo‘ldi. Bu esa
qudratli savdo va harbiy dengiz floti tuzishga imkon yaratdi.
XIX asr insoniyat tarixiga bug‘ mashinalarining qo‘llanilishi asri
bo‘lib kirdi. Mamlakat hayotidagi bu o‘zgarishlar Buyuk Britaniya-
ning «dengizlar hukmdori» mavqeyini yanada mustahkamladi. Shu
davrda qishloq xo‘jaligida ham mashinalar va kimyoviy o‘g‘itlardan
foydalanish boshlandi. Katta-katta sanoat korxonalarini qurish davom
etdi. Òemiryo‘llar va yirik sanoat korxonalari qurilishi katta mablag‘
talab etardi. Bu esa tijorat banklarining qudratini yanada oshirdi.
Ular endi xalqaro miqyosda ham faoliyat ko‘rsata boshladilar.
Mamlakatda sanoat ishlab chiqarishining konsentratsiyalashuvi
ro‘y berdi. Jahon tarixida birinchi marta mamlakat iqtisodiyotida
yetakchilik qishloq xo‘jaligidan sanoatga o‘tdi. Buyuk Britaniya
dunyoning birinchi sanoatlashgan mamlakatiga aylandi.