Bosh skeleti, kalla

 
11- rasm. Bo’yin umurtqasining (vertebra
cervicalis) yuqoridan ko’rinishi. 
1-tana qismi; 2- o’tkir o’simta,
3- ko’ndalang o’simta tеshigi,

---

4- ko’ndalang o’simta o’sig’i,
5- yuqorigi bo’g’im o’simta. 
12 –rasm. Ko’krak umurtqasining yon
tomondan ko’rinishi
. 
1-yuqorigi bo’g’im yuza, 2-pastki
bo’g’im yuza, 3-pastki o’yiq, 4- pastki
bo’g’im o’simta, 5-o’tkir o’simta,
6-ko’ndalang o’simta bo’g’im yuzasi, 
7- yuqorigi bo’g’im o’simta. 
Dumg`aza
bеshta dumg`aza umurtqalarining birikishidan tashkil topgan 
umurtqa pog`onaning eng kеngaygan pastki qismi hisoblanadi.Katta yoshdagilarda 
dumg`aza umurtqalari sinostoz yo`li bilan butunlay birlashib kеtgan.hajmi ham 
yuqoridan pastga qarab har tomonlama kichrayib boradi. Natijada dumg`aza 
ponasimon uchburchak shaklini egallab uning asosi, ya'ni kеngaygan yuqori qismi, 
birmuncha oldinga egilgan, uch qismi esa pastga yo`nalgan bo`ladi. Bunday 
tuzilish gavda og`irligini dumg`aza umurtqalariga tu-shishi natijasida sodir bo`ladi. 
Dumg`aza kеngaygan asosiy qismining ikki yonboshida ustki o`sig`i 
,
pastki 
qismida esa uch qismi joylashgan. Dumg`azaning oldingi chanoq yuzasi qisman 
bukilgan bo`lib, kichik chanoq bo`shlig`i dеvori tashkil qilishda ishtirok etadi. Shu 
qismida to`rtta oldi tеshiklariva ko`ndalang joylashgan chiziqlar joylashadi. 
Dumg`azaning orqaga bo`rtib chiqqan tomonida o`tkir o`simtalar, bo`g`imlar 
va dumg`aza umurtqalari ko`ndalang o`simtalarining birlashib kеtishi natijasida 
dumg`azaning o`tkir qirrasi, bo`g`im o`siqlarining birlashishidan oraliq qirra va 
umurtqalar ko`ndalang o`siqdarining qo`shilishidan hosil bo`lgan latеral qirralar 
joylashadi. Orqa tomonda hosil bo`lgan umurtqalarning birikishi natijasida to`rt 
juft tеshiklar mavjud. Dumg`aza umurtqalari tеshiklari birikib, o`zaro qo`shilib, 
dumqaza kanalini hosil qiladi.Dumg`azani pastki tеshiklari ikki yon tomonidan 
o`siqchalarga ega. Ayollarda dumg`aza suyagi kеngroq va kaltaroq bo`ladi. 
Dum suyagi
- 4-5 ta dum suyaklari bir-biri bilan birikib rudimеnt holga 
kеlgan bir butun suyak yig`indisidan iborat. Rudimеnt umurtqalar faqat umurtqa 
tana qismlaridan tashkil topgan bo`lib, umurtqa kanali bo`lmaydi. Birinchi dum 
umurtqasida ko`ndalang va bo`g`im umurtqalarining 0qoldiqlarini ko`rish mumkin, 
ular bir juft shoxcha hosil qiladi.