1 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi termiz davlat universiteti

Tayanch suzlari
Katorlar, kolonnalar, 6°-gradusli zona, rus alifbosi, lotin alifbosi, rim rakamlari, arab
rakamlari, bulaklarga bulish, kernglik, uzoklik, xalkaro nomernklatura, shimoliy yarim
shar, janubiy yarim shar, bosh merridian.
6. Mavzu: Topografik kartalarda rerlerfning tasvirlanishi
REJA:
1. U mumiy tushuncha
2. Rerlerfni otmertka usuli bilan tasvirlash.
3. Rerlerfni gorizontallar bilan tasvirlash.
4. Rerlerfni shartli berlgilar bilan tasvirlash.
Topografik kartalarda rerlerfning tasvirlanishi
xaki da umumiy tushuncha
Yer yuzasi juda murakkab rerlerf shakillaridan iboratdir. Rerlerf shakllarini xarakterro` va derngiz
yuzasidan past balandligiga kura, pastterkislikka,terkislik, kir,yassi toglik va toglik rerlerfga bulish
mumkin. Absalyut balandligi 200 m gacha bulgan terkislik pastterkislik, 200 m dan 500 m gacha
bulgan errlar kirlar derb ataladi. Balandligi 500 m dan ortik bulgan terkislik yassi toglikdir. Joyning
rerlerfi oddiy yoki murakkab bulishi mumkin. Oddiy rerlerf shakllariga terpa , dung, jilga va
boshkalar, murakkab rerlerf shakllariga esa tog tizmasi, katta darer vodiysi va boshkalar misol
bula oladi. ERr yuzasidagi bu turli- tuman rerlerf shakllarini topografik kartada tasvirlashda
kuyidagilarni aniklash talab kilinadi:
a) Rerlerf tipi, shakli va elermerntlarning bir-biriga nisbatan joylanishini;
b) Nuktalarning absalyut va nisbiy balandliklarini;
v) Yon bagir yunalishini va uning kiyaligini ;
g) Landshaftning boshka elermerntlarini rerlerf bilan boglikligini.
Bu talablarga avobb errish uchun topografik kartalarda rerlerfni tasvirlashda gorizontllar
usulidan, nuktalar balandligini yozisyokiotmertka usulidan, xam dama xsus shartli berlgilardan
foydalaniladi.