O‘zbekiston respublikasi turizm va sport vazirligi jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Fransiya.
Yoshlar jismoniy tarbiyasi va sporti Fransiyada o‘ziga xos 
tarzda rivojlanib bordi. 1920-yilda maktab yoshigacha bo‘lgan bolalar va 

---

58 
maktab o‘quvchilarining jismoniy tarbiyasi haqida qonun qabul qilindi. 
Harbiy vazirlik o‘quv yurtlarda jismoniy tarbiya va sport to‘g‘risidagi 
nizomni tasdiqladi. Jismoniy tarbiyaning vosita va usullari asosi uchun Jorj 
Eberning tabiiy-tayanch gimnastikasi tizimi qayta ishlangan holatda va 
shvedlar gimnastikasining ba’zi qismlari olingan edi. Ko‘p sonli sport 
klublari va tashkilotlarida Olimpiya o‘yinlari turlari, ayniqsa, futbol, tog‘ 
chang‘isi sporti va figurali uchish kabilar keng rivojlangan edi.
1920-yillar oxiri va 1930-yillar boshida mamlakatda faol dam olish 
jarayonida sportdan foydalanishga katta e’tibor berilgan. Bunda rekreatsion 
sport keng rivolangan. 1936-yilda sport ishlari va faol dam olish davlat 
boshqarmasi tashkil etilishi bilan rekreatsion sport o‘z maqomiga ega 
bo‘lgan. Parijda ikki marotaba yozgi Olimpiya o‘yinlari o‘tkazildi, 1924-y. 
Shamoni shahrida I qishki Olimpiya o‘yinlari tashkil etilgan.
Rossiya
. 1951-yil 7-mayda Venadagi XOQning sessiyasida Sovet 
mamlakati Milliy Olimpiya qo‘mitasi Xalqaro Olimpiya qo‘mitasi 
tomonidan tan olingan. 1952-y. Xelsinkida (Finlyandiya) sovet sportchilari 
ilk bor Olimpiya o‘yinlarida qatnashgan. Shu davrdan boshlab sovet 
sportchilari Xalqaro sport va olimpiya o‘yinlarining eng faol 
ishtirokchilariga aylangan edi. 1980-yilda XXII yozgi Olimpiya o‘yinlari 
Rossiyaning markazi Moskvada o‘tkazilgan. Bu o‘yinlar sotsialistik 
tizimdagi barcha mamlakatlar uchun birinchi bo‘lgan. O‘sha vaqtdagi 
siyosiy qarama-qarshiliklarning kuchayishi, harbiy tahdid haqidagi turli xil 
uydirmalarning ortib borishi sovetlar va AQSh o‘rtasidagi munosabatlarni 
keskinlashtirgan edi. AQSh hukumatining Moskvadagi Olimpiya 
o‘yinlariga boykot qilishiga olib kelgan. Shu sababli AQSh va bir qator 
boshqa davlatlarning sportchilari o‘yinlarda qatnashmaganlar.
1984-yil Los-Anjelesda (AQSh) o‘tkazilgan XXIII Olimpiya 
o‘yinlarida sovet sportchilari ishtirok etmagan, chunki yuqorida qayd 
etilgan siyosiy tahdidlar, AQSh sportchilarining Moskvadagi Olimpiya 
o‘yinlarida ishtirok etmaganligiga javob tariqasida shunday xulosalarga 
kelingan edi. 1988-y. yozgi XXIV Olimpiya o‘yinlari Seulda (Janubiy 
Koreya) tashkil etilgan. Sovet va AQSh sportchilari jahondagi eng kuchli 
sportchilarning raqobati yana davom etdi. 1992-y. Barselona (Ispaniya) 
shahrida XXV Olimpiya o‘yinlari o‘tkazilgan. Bunda sobiq sovet 
sportchilari so‘nggi bor uyushgan terma jamoa sifatida o‘yinlarda ishtirok 
etgan. Keyingi davrlardagi Olimpiya o‘yinlarida Rossiya va sobiq 
respublikalar mustaqil ravishda ishtirok etgan.