Jinoyat oraliq 1

Qilmishning jinoiyligini istisno qiladigan holatlardan biri bo‘lgan jismoniy 
yoki ruhiy majburlash yoxud qo‘rqitish mazmun-mohiyatini yoritib bering 
41
1
-modda. Jismoniy yoki ruhiy majburlash yoxud qo‘rqitish 
Jismoniy yoki ruhiy majburlash yoxud shunday majburlashni qo‘llash bilan qo‘rqitish 
natijasida ushbu Kodeks bilan qo‘riqlanadigan huquq va manfaatlarga zarar yetkazilishi, agar 
bunday majburlash yoxud qo‘rqitish oqibatida shaxs o‘z harakatlarini (harakatsizligini) 
boshqara olmagan bo‘lsa, jinoyat hisoblanmaydi. 
Ushbu Kodeks bilan qo‘riqlanadigan huquq va manfaatlarga jismoniy yoki ruhiy 
majburlash yoxud shunday majburlashni qo‘llash bilan qo‘rqitish natijasida zarar yetkazganlik 
uchun jinoiy javobgarlik to‘g‘risidagi masala, agar bunday majburlash yoki qo‘rqitish 
oqibatida shaxs o‘z harakatlarini (harakatsizligini) boshqarish imkoniyatini saqlab qolgan 
bo‘lsa, ushbu Kodeks 38-moddasining qoidalari inobatga olingan holda hal etiladi. 
Jismoniy yoki ruhiy majburlash yoxud qo‘rqitish Jismoniy yoki ruhiy majburlash yoxud 
shunday majburlashni qo‘llash bilan qo‘rqitish natijasida JK bilan qo‘riqlanadigan huquq va 
manfaatlarga zarar yetkazilishi jinoyat hisoblanmaydi. Bunda majburlash yoxud qo‘rqitish 

---

oqibatida shaxs o‘z harakatlarini (harakatsizligini) boshqara olmagan bo‘lishi lozim. Masalan, 
shaxs (bank xodimi, mashina haydovchisi yoki qo‘riqlash xizmati xodimi va boshqalar)ni 
uning o‘zini yoki oila a’zosini o‘ldirish bilan qo‘rqitib (talon-taroj, odam o‘g‘irlash va 
boshqalar) sodir etishda yordam berishga majburlash). Agarda jismoniy yoki ruhiy majburlash 
yoxud shunday majburlashni qo‘llash bilan qo‘rqitish oqibatida shaxs o‘z harakatlarini 
(harakatsizligini) boshqarish imkoniyatini saqlab qolgan bo‘lsa, jinoiy javobgarlik masalasi 
oxirgi zarurat qoidalarini inobatga olingan holda hal etiladi. Bunda, jismoniy yoki ruhiy 
majburlash yoxud shunday majburlashni qo‘llash bilan qo‘rqitishga qaramasdan o‘z qilmishini 
boshqarish imkoniyatini saqlab qolganda javobgarlik masalasini hal qilishdan avval oxirgi 
zarurat holatida qilmish sodir etgan yoki etmaganligiga aniqlik kiritib olish lozim bo‘ladi.