“Oʻzbekiston tarixi” fanidan

Pitekantrop 
 
 
Pithecanthropus 
Питекантроп 
(yunoncha 
“pitek” 
– 
maymun, 
“antropos” – odam) – maymun odam 
demakdir. 
indoneziyaning 
yava 
orolidan 1890-yilda topilgan ibtidoiy 
odam turi. ular taxminan, 1-mln. yil 
avval yashagan. 
Sivilizatsiya 
 
 
Civilization 
Цивилизация 
(lotincha “civilis” – fuqaro jamiyati, 
harbiylarsiz va cherkovsiz hayot) – 
jamiyat erishgan moddiy va ma‟naviy 

---

taraqqiyot darajasi. insonga xos sun‟iy 
olamni moddiy va ma‟naviy jihatdan 
takomillashuvidagi 
muvaffaqiyatlari 
ko‟rsatkichi.
Zinjantrop
 
 
Zijanthropus 
Зиджантроп 
“ishbilarmon 
odam”. 
Zinjantrop 
odamzodning ilk ajdodlaridan bo‟lib, 
uning 
suyak 
qoldiqlari 
sharqiy 
afrikaning zinj qishlog‟I yonidagi 
olduvoy 
darasidan 
topilgan. 
odamzodning 
kelib 
chiqishi 
shajarasida 
zinjantroplar 
avstralopiteklar bilan pitekantroplar 
orasini 
to‟ldiruvchi 
bo‟g‟in 
deb 
hisoblanadi. 
Chopper
 
 
Chopper 
Чоппер 
ibtidoiy odamlarning tosh qurollari. 
ular qo‟pol daryo toshlari bo‟lib, bir 
tomoni o‟tkirlashtirilgan bo‟ladi. 
Glossariy 
3-mavzu 
Afrosiyob
Afrasiab 
Афрасиаб 
Samarqandning eng qadimgi qismi. 
Miloddan avvalgi VIII-VII asrlarda 
bunyod 
etilgan. 
Afrosiyob 
tepaligi 
hozirgi 
Samarqandning 
Sharqiy 
chekkasida joylashgan bo‟lib, uning 
maydoni 219 gektarni tashkil etadi. 

---

Mifologik (afsonaviy) tasavvurlardan 
o‟sib chiqan adabiy an‟ana, ya‟ni 
Afrosiyob 
Turon 
podshohi 
degan 
tushincha 
tufayli 
Samarqandning 
qadimiy 
qo‟rg‟onidan 
tashqari 
Toshkentdagi 
Mingo‟rik 
xarobalari, 
Buxorodagi Romiton qo‟rgoni va boshqa 
tarixiy yodgorliklar xalq orasida hozirga 
qadar Afrosiyob nomi bilan bog‟lanadi. 
Ahmoniylar
Achaemenids Ахемениды 
miloddan 
avvalgi 
558-330-yillarda 
Eronda 
hukmronlik 
qilgan 
sulola. 
Sulolaga miloddan avvalgi VIII asr oxiri 
VII asr boshlarida Elam 
yaqinidagi Parsua hududida yashagan 
qadimgi fors qabilalarining boshlig‟i, 
oriylarning nufuzli sardorlaridan biri 
Ahmon asos solgan. Kir II (556-530) va 
Doro I (522-486) davrida O‟rta Osiyo 
hududlari ham Ahmoniylar sulolasiga
bo‟ysundirilgan. Ahmoniylar saltanatiga 
Makedoniyalik 
Iskandar 
Zulqarnayn 
(356-323) miloddan avvalgi 330-yilda 
barham beradi. 
Antik davr
Antique 
period 
Античный 
период 
(lotincha “antiquus” – qadimgi) – O‟rta 
Osiyo tarixining 
miloddan avvalgi IV asrdan (yunon-
makedon istilosidan) boshlab milodiy V 
asrga 
qadar bo‟lgan davri. Jahon tarixida esa, 
qadimgi 
Yononiston 
(Gretsiya) 
va 
qadimgi 
Rim tarixining milodiy 476-yilgaca 

---

bo‟lgan davri tushuniladi. 
Ark
Ark 
Арк 
qadimda va o‟rta asrlarda O‟rta Osiyo 
hududida 
shaharlarning 
hokimlar 
joylashgan 
ichki qismi, ya‟ni “o‟rda”. Arkda asosan 
hukumat idoralari, amaldorlarning uylari, 
devonxona, 
tanga 
zarb 
qilinadigan 
zarbxonalar joylashgan. Odatda ichki 
shahar – ark ham qalin mudofaa devori 
bilan o‟rab olingan.