Yuza birligiga tik ravishda qo‘yilgan kuchga to‘g‘ri keladigan fizik
kattalikka
bosim
deyiladi.
Bosim =
Bosim kuchi
Kuch qo‘yilgan yuza
.
,
p
– bosim,
F
– bosim kuchi,
S
– kuch qo‘yilgan yuza.
Bosim
1
Paskal
bilan o‘lchanadi. Qisqacha
1 Pa.
Bu
birlik fransuz olimi B. Paskal (1623–1662-y.) sharafiga qo‘yilgan.
Bosim tabiatda va texnikada katta ahamiyatga ega. Pichoqlar va
qaychilar yaxshi kesishi uchun, bosimni orttirish maqsadida, yuzasini
qayrab kichik lashtiriladi.
Ignalarning uchlarida, knopkada ham bosimni orttirish uchun yuza
kichik lashtiriladi (27-rasm).
Aksincha, bosimni kamaytirish uchun yuzani kattalashtiriladi.
Og‘ir yuk ko‘taradigan mashinalarning ballonlari, yengil mashi-
nalarnikiga nisbatan enliroq bo‘ladi. Qalin qorda yurganda botib
ketmaslik uchun oyoqqa chang‘i bog‘lanadi. Ko‘p qavatli binolarning
poydevori ham keng qilib quriladi.
58
27-rasm.
Do'stlaringiz bilan baham: |