Mehnat muhofazasi

Kuyganda birinchi tibbiy
yo rdam ko‘ rsati sh
(tårmik kuyishda):
zudlik bilan jarohat-
lanuvchini yong‘in bo‘-
layotgan hududdan olib
chiqish kerak. Issiq ma-
teriallar yoki kiyim, bre-
zent bilan o‘rash kerak.
Zaharlanganda birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish
(atsåtilin, bånzin bug‘i, tabiiy
gaz va is gazlaridan)
Zaharlanganda birinchi
navbatda jarohatlangan
shaxsni toza havoga olib
chiqish kerak. Iloji bo‘lsa,
kislorod berish kerak. Oyo-
g‘ini balandroq holda
orqasi bilan yuqoriga qa-
ratib yotqizib qo‘yish
kerak.
Jarohatlangan shaxsning
siqib turgan kiyimlari, bel
tasmasi, bo‘yinbog‘i
bo‘shatilishi kerak.
Agar jarohatlanuvchi hu-
shini yo‘qotgan bo‘lsa,
unga nashatir spirtini hid-
latish kerak. Agar jarohat-
lanuvchi hushida bo‘lsa,
unda tuzli suv eritmasi
(1litr suvga 1 choy qoshiq
tuz qo‘shiladi) ichirish
kerak. Uni 1 soatda
kamida 2 stakan ichirish
kerak.
Agar bemor qaltirayotgan
bo‘lsa yoki badani
uvishsa, uni issiqroq
choyshab bilan o‘rash
kerak.
Agar kuygan kishining
puls urishi såkinlashsa,
15–20 tomchi valåryan-
ka ichirish kårak. Ku-
yishning birinchi dara-
jasida kuygan joyni suv
yoki muz yordamida
sovitish kerak (10–15
daqiqa).

---

52
Agar jarohatlanuvchi qayt
qilmasa, unga ko‘proq
tuzli suv eritmasidan ichi-
rish kerak (tuzli suv
eritmasini tayyorlash
uchun 1 litr qaynoq
suvga 1 choy qoshiq tuz
qo‘shiladi). Tuzli suv
eritmasini 1 soatda
kamida 2 stakan ichirish
kerak.
Kuygan joyni spirt bilan
tozalab, stårillangan
bog‘ich bilan bog‘lash
kårak. Tanasi og‘ir kuy-
gan kishini toza choyshab
bilan o‘rash, choy ichirish
va shifokor kålguncha
bezovta qilmaslik kårak.
Yopishib qolgan kiyim
parchasini yulib olish
mumkin emas. Uni
asta- sekin qaychida
qirqish kerak.
Boshni sovuq ursa spirtli kompress qilish kerak.
Issiq yoki quyosh urishi natijasida bir zumda
holsizlanish, bosh og‘rig‘i, qayt qilish holatlari
kuzatiladi. Buning uchun dastlab jarohatlangan kishini
toza havoli, soya joyga olib borish kerak. Uning
siqib turgan kiyim-boshlarini yåchish, boshi va
ko‘kragiga sovuq narsa qo‘yib bog‘lash kerak. So‘ngra
nashatir spirti hidlatish va 15–20 tomchi valåryanka
ichirish tavsiya etiladi. Agar nafas olish va puls urishi
såzilmasa, sun’iy nafas bårish hamda yurakni mas-
saj qilish kerak.