O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi à. Rafiqov, H. Vahobov, A. Qayumov, Sh. Azimov amaliy geografiya

38-§. SOHA KOMPLEKS DASTURLARINI AMALGA OSHIRISHDA
GEOGRAFIYANING AHAMIYATI
Tabiat resurslaridan oqilona foydalanish va atrof-muhit holati-
ni yaxshilash uchun mamlakat miqyosida bir necha sohalar
bo‘yicha ilmiy-amaliy dasturlar ishlab chiqilgan. Mazkur dasturlar
bir necha yillarga mo‘ljallangan bo‘lib, uni bosqichma-bosqich
amalga oshirib boriladi. Quyida ba’zi asosiy dasturlar mazmuni
bilan tanishasiz.
Suv muammolari dasturi.
O‘rta Osiyoda suv resurslari taqchil-
ligi va unga nisbatan talabning tobora ortib borayotganligi tufayli,
shuningdek, joylarda suvning sifati davlat andozalariga to‘la javob
bermayotganligini e’tiborga olib, mamlakatda suv muammolari
dasturi qabul qilingan. Dasturning asosiy mazmuni suv resurslari-
dan oqilona va tejab foydalanish, korxonalarda suvdan aylanma
(berk) texnologiyani joriy qilgan holda foydalanishni yo‘lga qo‘yish
va boshqa jarayonlarga qaratilgan.
Dasturni amalga oshirishda geografiyaning vazifasi avvalo suv
resursining ma’lum sohalar bo‘yicha taqsimlanishini hisob-kitob
qilish, qor va yomg‘irlardan vujudga keladigan suv oqimini, yerosti
suvlari hisobiga yer usti suvlarining (va aksincha) to‘yinishini asos-
lash, muzliklarning, ko‘llar, suv omborlarining balansini hisoblab
chiqish, suvning yerga singishi, bug‘lanishi va boshqalarni o‘rga-
nishdan iborat.
O‘rta Osiyoda, shu jumladan, O‘zbekistonda suvdan to‘g‘ri va
ilmiy asosda foydalanishni yanada takomillashtirish, suvni iqtisod
qilish ko‘p hollarda sug‘oriladigan dehqonchilikda uning oqilona
ishlatilishiga bog‘liq. Shuning uchun sug‘orishda eng zamonaviy
usullarni qo‘llash zarur. hozirda qishloq xo‘jaligida samarali hisob-
109
?
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

langan yomg‘irlatib, tuproq ostidan va tomchilatib sug‘orish usul-
lari tatbiq qilina boshlandi, lekin ular juda kichik maydonlarda
amalga oshirilmoqda.
Suv muammolari murakkab, ko‘p qirrali va ko‘p sohalidir. Ular
uzoq muddatli mashaqqatli tadqiqotlar olib borishni taqozo etadi.