O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

D.B.Elkonin bo‘yicha bola rivojlanish davr va bosqichlari: 

---

287 
- ilk bolalik davri ikki bosqichdan iborat: go‘daklik tug‘ilish krizisi bilan 
(shaxsning motivatsion-ehtiyoj sohasi), va ilk yosh davri, 1 yosh krizisi bilan 
(operatsion-tenik soha); 
- bolalik davri 3 yoshlar krizisi bilan boshlanib, maktabgacha yosh davrini 
o‘z ichiga oladi (shaxsning motivatsion-ehtiyoj sohasi). Ikkinchi bosqich 7 yoshlar 
krizisi bo‘lib, unga kichik maktab yoshi davri kiradi (operatsion-tenik soha); 
- o‘smirlik davri 11-12 yoshlar krizisi bilan boshlanadigan o‘smirlik 
(shaxsning motivatsion-ehtiyoj sohasi) va 15 yoshlar krizisi bilan bog‘liq ilk 
o‘spirinlik davrlariga bo‘linadi (operatsion-tenik soha). D.B.Elkoninning fikricha, 
3 va 11-12 yoshdagi krizislar munosabatlar krizisi hisoblanib, uning natijasida 
shaxs munosabatlarida yangi orientatsiyalar shakllanadi. 1, 7 va 15 yoshdagi 
krizislar dunyoqarash bilan bog‘liq bo‘lib, olamdagi narsalarga bo‘lgan 
orientatsiyalarni o‘zgartiradi.
Zamonaviy yosh davrlari psixologiyasi bolaning psixik rivojlanishini 
davrlashtirishda etakchi sifatida D.B.Elkonin davrlashtirishini qabul qilishgan. 
Lekin ushbu davrlashtirish faqat ilk yosh davrlarini o‘z ichiga olgan. SHunga ko‘ra 
zamonaviy psixologiya oldida turgan asosiy muammolardan biri katta yoshdagi 
shaxslarning psixik rivojlanishini davrlashtirishdir.