Demografiy a

Dunyo aholisi ko’payishining hududiy xususiyatlari. 
Aholi-jamiyatning asosiy ishlab 
chiqaruvchi kuchi va ayni paytda asosiy iste‘molchisi hamdir.
 
Aholining tabiiy o‘sishi: tug‘ilish, o‘lim 
va tabiiy ko‘payish hodisalarining yig‘indisidan kelib chiqadi. Bu hodisalar aholining to‘xtovsiz 
tiklanib va avlodlarning yangilanib turishini ta‘minlaydi.
 
Jahonda tug‘ilish koeffisienti 21 ‰ bo‘lgani holatda, bu ko‘rsatkich – Gvineya Bisau, liberiya, 
KDR kabi davlatlarda 50 ‰. 
Aksincha, GFRda, Xitoy Makaosida - 8‰, Yaponiya, Tayvan, Litva, Avstriya, Belorussiyada - 
9‰ (2007 y). 
O‘lim koeffisienti dunyo boyicha 9‰ bo‘lgani holatida, bu ko‘rsatkich Svazilendda 29‰, 
Botsvanada 27‰, angolada 22‰. 
Aksincha, Katar, Quvayt, BAA kabi davlatlarda 2 ‰ ga teng (2007 y). 
O‘lim darajasi dastavval kishilar hayotining moddiy sharoitiga-ovqatlanishiga, mehnat va 
ro‘zg‘orning sanitariya-gigiena sharoitiga, sog‘liqni saqlash ishlari taraqqiyotiga bog‘liq. 
Tug‘ilish darajasi –jamiyatning sosial-iqtisodiy tuzilishiga (rivojlangan yoki qoloqligi), jamiyat 
va oilada kishilar o‘rtasidagi o‘zaro a‘loqalarga bog‘liq. Odatda kishilarning moddiy farovonligi va 
madaniyati o‘sgan sari, ayollarning ishlab chiqarishga va ijtimoiy faoliyatga ko‘proq jalb etilgan sari, 
bolalarning o‘qish muddatlari uzaygan sari, nikoh yoshi kechikkan sari (ilgari 14 yoshda uylagan, 9 
yoshdan kuyovga bergan) bo‘lsa, hozirda ayrim mamlakatlarda 30 yoshdan o‘tib oila qurmoqda. 
Masalan: Prosta Mariya filmida. G‘arb mamlakatlaridagi korchalon xonimlar tug‘ishni butunlay 
xohlashmayapti (implantasiya).