O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

2 – jadval.
 Antropogen landshaftlarning yerdan
foydalanish tiplari bilan nisbati 
(F.N. Milkovdan, 1978) 
 
Anropogen landshaftlar 
Yerdan foydalanish tiplari 
Sinflar 
Tiplar 
Qishloq 
xo‘jalik 
landshaftlari 
Dehqonchilik
O‘tloq – yaylov 
Bog‘dorchilik 
Aralash 
Ekinzor 
Pichanzorlar va yaylovlar 
Bog‘lar, tokzorlar 
Tropiklardagi ko‘p yarusli 
O‘rmon landshaftlari 
Shartli tabiiy
Ikkitlamchi 
O‘rmon ekinlari 
O‘rmonzorlar 
Suvli 
landshaftlar 
landshaftlar 
Suv havzalari 
Texnogen 
(sanoat) 
landshaftlar 
Tog‘ ishlanmalari yerlari 
Seliteb landshaftlar 
Shahar va qishloqlar band 
etgan yerlar 
Antropogen landshaftlar sinfi, o‘z navbatida, kichik sinf-
larga bo‘linadi. Masalan, qishloq xo‘jalik landshaftlari, bog‘dor-
chilik landshaftlari, o‘tloq-yaylov landshaftlari kabi kichik 
sifnlarga ajratiladi. Ular ham, o‘z navbatida, qaysi zonada 
joylashganligiga qarab turlarga bo‘linadi.
Insonning tabiiy muhitga ta’sirining turli sajiyasi va 
darajasi har xil antropogen landshaft tularining vujudga kelishiga 
imkon beradi. A.M. Ryabchikov (1986) insonning ishalb chiqarish 
faoliyati shakllariga bog‘liq holda hozirgi landshaftlarning 22 
tipini ajratadi. A.M. Ryabchikovning fikricha, insonning juda 
xilma-xil ishlab chiqarish faoliyatining 7 ta asosiy hududiy 
shaklini ajratish mumkin (sug‘orma dehqonchilik, lalmikor 
dehqonchilik; plantatsiyalar, bog‘lar va dalalar; yaylovlar; partov 
yerlar (o‘rmonlardagi kundakov yerlar bilan), foydalanilayotgan 
o‘rmonlar). 
Landshaftlarning eng kuchli o‘zgarishlari tog‘ sanoati 
ishlanmalari, hududdan sanoatda foydalanish va shaharlarni 
bunyod etish bilan bog‘liq. Bu antropogen omillar tabiiy 
13 
112 

---

ekologiya uning manbalaridir (Reymers, 1990).