elektron jadvallari va Quattro Pro (Word Perfect – Novell Aplications Group firmasi)
jadval protsessorlaridir.
Agar 1982 yili yaratilgan Lotus 1-2-3 elektron jadvali elektron jadval yaratuvchilar
uchun etalon bo‘lgan bo‘lsa, hozirda paytda u o‘zining peshqadam o‘rnini yo‘qotdi.
«Home PS» jurnali labaratoriyasining o‘tkazgan testi natijalari Excelning ko‘p
параметрlari bo‘yicha yaqqol ustunligini ko‘rsatdi. Lotus 1-2-3 ning yagona ustunligi –
uning ishlashi ishlash tezligi, lekin u ham sezilarli emas.
Elektron jadval yaratishdagi istiqboldagi yo‘nalishlar
asosiy yaratuvchi firmalar
tomondan turlicha aniqlangan. Microsoft firmasi Excelning funksional vositalari
to‘plamini yaxshilashga asosiy e’tiborning qaratgan va bunda shubhasiz uning mahsuloti
boshqa elektron jadvallar orasida peshqadamlik qiladi. Excelda ko‘p funksiyalar boshqa
elektron jadvallarga qaraganda mukammal ishlangan. Masalan o‘zaro tutashtiruvchi
jadvallar yaratish dasturlari Lotus 1-2-3 da Exceldagi «Master svodnqx tablis» kabi
mukammal emas. Bundan tashqari Excelda massivlarni ishlatish imkoni - ko‘p masalalarni
yechishda
samarali, formulali yechimni ta`minlaydi. Formulalar va funksiyalarda
diapazonlar nomini qo‘llash esa jadvallar bilan ishlashda katta qulaylik yaratadi.
Lotus firmasi asosiy kuchini gururli ishlash vositalarini yaratishga yo‘naltirdi va bunda
yaqqol o‘zib ketdi. Lotus 1-2-3 paketining 4.0 versiyasi «nima-agar» tamoyili bo‘yicha
modellashtirish uchun Version Manager bilan to‘ldirildi, 5.0 versiyasi esa
marshurutlashtirish va Notes aloqa vositalari bilan to‘ldirildi. Bu esa
boshqa paketlarda
yaratish mumkin bo‘lmagan amaliy dasturlarni yaratish imkoninni beradi. Lotus 1-2-3 bir
qator kuchli tomonlarga egaki, bunda grafiklar yaratish va tahrirlashning soddaligini
hamda uch o‘lchovli jadvallarning o‘ta mantiqiy to‘zilishini kiritish mumkin. Yana
jadvallar bilan guruhli ishlashni takomillashtirish ko‘zda tutilmoqda:
Team Consolidate
foydalanuvchilar gururiga elektron jadval nusxasini taxrir qilish va keyin uni birlashtirish
imkonini yaratadi. Paketning Windows 95 versiyasi uchun Lotus Script dasturlash tili ham
qo‘shiladi.
Quattro Pro paketi test natijasida yetarli darajada yuqori ba’o oldi, lekin paketning xech
bir xususiyati o‘ziga katta e’tiborni tortmadi. Eng jozibali tomoni ma’lumot saralash
imkoniyati va foydalanishning qulayligi bo‘lib, u Excelda ham juda ajoyib amalga
oshirilgan. Shu bilan bir qatorda Quattro Proning grafik imkoniyatlarini o‘zlashtirishda
murakkabliklar, yordamchi ma’lumot hajmining yetarli emasligi ko‘zatildi.
Hozirgi paytda elektron jadvallar bozorida yuzaga kelgan vaziyatga ko‘ra
yagona
karvonboshi Microsoft firmasi bo‘lib, elektron jadvallardan foydalanuvchilarning 80%i
Excelni afzal ko‘radi. Mahsulot sotish ‘ajmi bo‘yicha ikkinchi o‘rinda Lotus 1-2-3, keyin
esa Quattro Prohisoblanadi Boshqa elektron jadvallar masalan SuperCalc ulushi juda oz.
Elektron jadvallar (EJ) ustunlar va satrlardan tarkib topgan. Ustunlar jadvalning sarlavha
qismiga joylashgan lotin alfaviti harflari (A,BC,…) orqali belgilangan. Satrlar esa birinchi
kolonkada joylashgan raqamlar (1,2,3,…) bilan belgilangan. Ustunlar va satrlar soni turli
elektron jadvallarda turlicha, masalan, Excel elektron jadvalida 256 ustun 16 mingdan
ortiqroq satr mavjud. Ustun va satrlar kesishuv joyi yacheyka deb yuritiladi.
har bir
yacheyka ustun nomi va satr nomeridan tarkib topgan o‘zining betakror adresiga ega,
masalan, A28, R54 va h.k. Elektron jadvallar bir faylda saqlanadigan bir necha ish
varaqlariga ega bo‘lishi mumkin va u ish kitobi deb yuritiladi. Kitobga bir necha turdagi
hujjatlarni, masalan, elektron jadvalli varaq, diagramma varai, макросlar varai va h.k.larni
joylash mumkin. Elektron jadvallarda alohida yacheyka
bilan ishlabgina qolmay, bir
blokka birikkan bir guruh yacheykalar bilan ham ishlash mumkin. Blokda yacheyka
nomlari
ikki
nuqta
(
:
) bilan ajratiladi, masalan, A1:V4 blokning o‘zi
A1,A2,A3,A4,V1,V2,V3,V4 yacheykalarni qamrab oladi. Yacheykalar bloki bilan asosan
nusxalash, ko‘chirish, o‘chirish, qo‘shib-qo‘yish va h.k. amallari bajariladi.
Do'stlaringiz bilan baham: