1 Mavzu. Fanning obyekti, predmeti, maqsad va vazifalari. Til ijtimoiy hodisa

o
‘
r
'ganishni 
tavsiya etadi va til Iingvistikasi hamda nutq Iingvistikasi terminlarini muomalaga 
kiritadi. Ferdinand de Sossyur fikriga ko`ra, tilshunoslik fanining asosiy vazifasi va 
predmeti til lingvistikasmi o‘rganishdan iboratdir. 
Nutq lingvistikasi esa tilshunoslik uchun ikkinchi darajali masala bo'lib, 
falsafa, psixologiya, fiziologiya, antropologiya, filologiya kabi boshqa fanlar 
tomonidan o`rganilishi mumkin. Chunonchi, Ferdinand de Sossvur lingvistikani 
ichki va tashqi lingvistikaga ajratib, ularni bir-biriga qarama-qarshi qo‘yadi. 
Uningcha, tilshunoslik fanining asosiy bo`limi tilning ichki ko`rinishini 
o`rganadigan ichki lingvistikadir, tashqi lingvistika esa tilni xalq tarixi, madaniyati 
bilan aloqasmi o`rganadigan lingvistika bo`lib, u tilshunoslik fani uchun ikkmchi 
darajah hodisadir. Ferdinand de Sossyuming til substantsiya (mohiyat) emas, balki 
shakldir, degan tezisi struktural g‘oyaIarning rivojlanishida asosiy omil 
bo`ldi.Ferdinand de Sossyurdan keyingi tilshunoslikda «struktura» lushunchasi 
asosiy masala deb qaraladi va til tuzilishi til luizariyasining asosi deb e’lon qilindi. 
Tiishunoslik fanining prednieti esa struktural lingvistika uchun «struktura» 
tushunchasiga leng bo`lib qoldi. Hozirgi Praga, Kopengagen, Amerika sturk- 
luralizm maktablari kabi oqimlar umumiy xususiyatlari bilan bir nuqtaga 
birlashadi. Oisqasi, Ferdinand de Sossyurning «Umumiy tilshunoslik kursi» 
asarida o‘z ifodasini topgan barcha g'oyalar Boduen de Kurtene, N.V.Krushevskiy, 
U.D.Uitni, E Dyurkcheym kabi yetuk olimlarning mantiqiy, qa'tiy tizimga 
solingan, rivojlantirilgan va izchil bayonidir. 
2. Maqsadi, vazifasi va boshqa belgi-xususiyatlariga ko‘ra tilshunoslikning bir 
necha yo‘nalishlari bor.