Yer usti transport tizimlari

 
YERLARNI SHUDGORLASHDA QO‘LLANILADIGAN PLUGLARNING
ASOSIY TEXNIK TAVSIFLARI 
 
KO‘RSATKICH
LAR 
PLUGLARNING RUSUMI 
IKKI YARUSLI PLUGLAR 
UMUMIY ISHLARGA 
MO‘LJALLANGAN 
PLUGLAR 
PYA-3-35 
PNYA-
4+1-45 
PD-4-45 
LD-100 
O
,
R-4/5-
40 
PLN-4-35 
Turi 
TIRKAM
A 
OSMA 
OSMA 
OSMA 
OSMA 
OSMA 
Traktor rusumi 
T-4A-S4 
VT-150 
MAGNU
M 8940, 
MXM-240 
MAGN
UM 
8940, 
MXM-
240 
MAGN
UM 
8940, 
MXM-
240 
MAGNU
M 8940, 
MXM-
240 
T-4A-S4 
VT-150 
Qamrov kengligi,m 
1,05 
1,80-2,25 
1,80 
1,5-2,5 
1,5-2,5 
1,4 
Ish tezligi, km/soat 
5-7 
7-9 
7-9 
7-9 
7-9 
7-9 
Ish 
unumdorligi,ga/soat
: 
1 soat asosiy vaqt 
1 soat ekspuatatsiya 
vaqt 
0,53-0,74 
0,35-0,48 
1,26-2,03 
0,88-1,42 
1,26-1,62 
0,88-1,13 
10,5-2,25 
0,74-1,58 
10,5-2,25 
0,74-1,58 
0,98-1,40 
0,78-0,98 
Ishlov berish 
chuqurligi, sm 
30-40 
30-40 
30-40 
35 gacha 
35 gacha 
30 gacha 

---

146 
O‘simlik 
qoldiqlarini ko‘mish 
chuqurligi, sm 
20 
20 
20 
20 
10 
12 
Konstruktiv 
massasi, kg 
1060 
1250 
1200 
1800 
1200 
710 
Gabarit 
o‘lchamlari,mm: 
-uzunligi 
-kengligi 
-balandligi 
5660 
2070 
1520 
5175 
2275 
1835 
4700 
2400 
1800 
5400 
2400 
1840 
5200 
2300 
1800 
3485 
1780 
1585 
Koruslar soni, dona: 
-asosiy 
-yuqorigi 
3 
3 
4/5 
4/5 
4 
4 
5 
- 
5 
- 
4 
- 
16.4 Ekish mashinalarining tasniflanishi 
Ekish mashinalari vazifasi- (ekiladigan ekin turi bo‘yicha), ekish hamda traktor 
bilan bog‘lanish usuli bo‘yicha tasniflanadi. 
SEYALKALAR
UNIVERSAL, MAXSUS 
UNIVERSAL SEYALKALAR-texnologik xossalari bir-biridan farq qiladigan 
har xil qishloq xo‘jaligi ekinlari urug‘larini (boshoqli donli, dukkakli, yigiruv va 
moyli, em-xashak va boshqa) ekish uchun mo‘ljallangan.
MAXSUS SEYALKALAR -bir yoki urug‘larining o‘lchamlari va ekish 
me’yori bo‘yicha bir-biriga yaqin bo‘lgan ikki-uch bir turdagi o‘simlik (masalan, 
tuksizlantirilgan chigitlar, makka-jo‘xori va oq jo‘xori) urug‘larini ekish uchun 
mo‘ljallangan
. 
VAZIFASI (EKILADIGAN EKIN TURI) BO‘YICHA: 
don ekish seyalkasi; makkajo‘xori ekish seyalkasi; lavlagi ekish seyalkasi; zig‘ir 
ekish seyalkasi; paxta ekish seyalkasi; sabzavot ekish seyalkasi; o‘t ekish seyalkasi; 
o‘rmon daraxtlar urug‘ini ekish seyalkasi. 
Hozirgi 
kunda 
qo‘llaniladigan barcha seyalkalar mujassamlash-gan 
(kombinatsiyalashgan), chunki urug‘ni ekish bilan bir vaqtda ular mineral o‘g‘itlarni 
solishadi. 
EKISH USULI BO‘YICHA: qatorlab ekuvchi seyalkalar; torqatorlab ekuvchi 
seyalkalar; uyalab ekuvchi seyalkalar; kvadrat-uyalab ekuvchi seyalkalar; donalab 
ekuvchi seyalkalar; sochuvchi seyalkalar. 
 
16.5 Don va chigit ekish seyalkalari turlari
 
G‘ALLA URUG‘INI EKISH MASHINALARI 
DON URUG‘LARINI EKISH USULLARI: birinchi usul – SZ-3,6; SZN-3,6 va 
mahalliy DEM-3,6 seyalkalari yordamida ochiq va pushta olingan maydonlarga 

---

147 
ekish. ikkinchi usul - qayta jihozlangan KXU-4 paxta kultivatori yordamida g‘o‘za 
qator oralariga ekish.