82
Gidravlik transmissiyada asosiy element sifatida gidravlik uzatma tushiniladi.
Gidravlik uzatma deganda mexanik energiyani suyuklik tufayli uzatish kurilmalariga
tushuniladi.
Gidravlik uzatmalar gidrostatik (yoki xajm) va gidradinamiklarga bo`linadi.
Gidrostatik transmissiya nasos taksimlagich kurilma, suyuklik yullari va etakchi
gildiraklarga urnatilgan motordan iborat buladi. Xarakatga keltiruvchi dvigatel
yordamida gidro nasosda ishchi bosim orkali moy taksimlagichga kurilmasiga keladi
undan etakchi gildirakdagi motorga uzatiladi. Bunday transmissiyalar katta
dlapazonda traktor yoki avtomobilni etakchi gildiraklarini aylanishlar chastotasini
boskichsiz uzgartirish imkonini beradi.
Bunday transmissiyalarning kamchiligi FIK kichik agregatlarni xajmi katta, ularni
tayyorlash uchun yukori aniklik talab etiladi xamda germetiklikni ta’minlash talab
etiladi.
Gidromexanik transmissiya mexanik transmissiya va gidrodinamik uzatma
ya’ni gidromufta yoki gidrotransformatordan iborat buladi.
Gidrodinamik uzatma suyuklikni kinetik energiyasidan foydalanishga
asoslangan ya’ni suyuklikni linamik bosimi xisobga bajariladi.
Bunday transmissiyani afzallikdari xarakat tezligini chegaralangan boskichda
boskichsiz uzgartirish, transmissiya detallariga yuklanishlarni kam tushishi joyida
yaxshi kuzgalishi, ravon xarakatlanishi. Kamchiliklari esa FIK kichik
konstruksiyasi murakkab va massasi katta.
Elektromexanik transmissiya mexanik transmissiyadan farki uzatmalar kutisi
urniga elektrik uzatma generator va uzgarmas tok dvigatelidan iborat.Elektrik
uzatma xam gidrodinamik uzatma singari burovchi moment va xarakat tezligini
xarakat karshiligiga karab boskichsiz uzgartirib beradi. Ammo bunday
transmissiyaning FIK kichik,massasi katta va narxi kiymat.
Transmissiyalarni ishlatilishi
Boskichli mexanik transmissiyalar sobik ittifok traktorlari xamda juda kup
avtomobillarda keng ishlatiladi. Bulardan T-25A,T-28 X4M,MTZ-80,82,T-70S
DT-75MV,T-4A,T-130M va boshkalar.
Avtomobillardan,Moskvich,Jiguli GAZ, avtozavodlaridan chikadigan barcha
turdagi avtomobillar boskichli mexanik transmissiyalar bilan jixozlangan.
Elektrik transmissiyalar juda kam ishlatilgan bulib ular BelAZ-7420,9590,549S
turdagi avtomobillardagina ishlatilgan.
Gidrodinamik uzatmali gidromexanik transmissiyalar (gidrotransformator)DT-
175S, K-702 T-330 va engil avtomobil ZIL-4104 avtobuslar LAZ-4202,LiAZ-
677M va etakchi avtomobillar BelAZ-531,MAZ-537 va boshkalarda ya’ni
samosvallar, BelAZ-7510 MoAZ-6507 larda urnatilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: