O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti

Yeyilishni tekshirishda radioaktiv izotoplarni qo’llanilishi. 
Kesish jarayon-
ida kesuvchi asbobning yeyilgan bo’laklari qrindi, detal bilan olib ketiladi, kesu-
vchi asbobda o’rnashib qoladi va atrof muxitga tarqaladi. Kesuvchi asbobning yey-
ilgan qismini massasini (xajmini) radioaktiv izotonlar usuli bilan aniqlanadi, un-
ing moxiyati kuyidagidan iborat. Qattiq qotishma yoki boshqa asbobsozlik materi-
ali plastinkasi neytronlar bilan nurlantiriladi. Buning natijasida kesuvchi asbob
materialida koboltning S
0
60
, Volframning W
185
, W
187
, titanning Ti
51
va boshqal-
arning radioaktiv izotoplari hosil bo’ladi. (rasm-40).
40-шакл.кескич ейилиши маъсулотларини 
жойлашиш схемаси
Nurlangandan so’ng boshlan-g’ich yeyilish ta’sirini bartaraf qilish uchun 
kesuvchi asbob qo’shimcha kesib ishlanadi. So’ngra qirindi namunalari
ajratiladi (50-100 gr portsiya) va ularning aktivligi o’lchanadi. Qirindining radiak-
tiv-ligi asbobsozlik materiallari-ning yeyilgan bo’laklari miqdo-riga bog’liq
bo’ladi. Yeyilish kattaligi ye impulpslar chastotasi hamda yeyilish maxsulotlari
massasi bilan ifodalanadi. Radiaktiv izotoplar usuli yuqori sezgirlikka, aniqlik-
ka, natijalarining batafsiligiga ega bo’lib, tajriba vaqtini va materiallar sarfini 
keskin qisqartirishi mumkin. Bu usul yordamidagi, vaqt birligi ichida yeyilish 
o’zgarishini, kesuvchi asbob geometriyasini kesish maromini elementlarini va so-