Microsoft Word kartografiya doc

 
52-rasm. 
Teng oraliqli kartogramma. 
Misol uchun Wzbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy atlasidagi «Paxtachilik» kartasida 
paxta h’osildorligining oshib borishini rangni quyuqlashib borishidan bilish 
mumkin. Bunda avval tumanlar maydondan olinadigan paxta h’osildorligiga 
qarab guruh’larga ajratiladi: 1) 20 tsentnerdan kam. 2) 20 tsentnerdan 25 
tsentnergacha. 3) 25 tsentnerdan 29 tsentnergacha va 4) 29 tsentnerdan ortiq 
h’osil olinadigan h’ududlar, bular 4 xil quyuqlikdagi rang bilan tasvirlangan. 
Tasvirlangan voqea va h’odisalarni bir-biri bilan taqqoslash uchun 
shkalalar 
ё
ki pog’onalar orasidagi miqdorlar bir xil bwlishi kerak. Misol uchun 
ular orasidagi umumiy farq 5 tsentner. Bunday h’olatda kartani yqilishi 
osonlashadi, kwrsatkichlarni taqqoslash imkoniyati oshadi. Bazi vaqtlarda 
miqdorlar orasidagi farq h’ar xil bwlmaganda taqqoslash qiyin bwladi (52-rasm). 
Bazan kartalarda voqea va h’odisalardan h’oli joylar h’am rangga va shtrixga 
bwyalib kwrsatila beriladi. Masalan, paxta ekilmaydigan Ustyurt platosi, 
Qizilqum chwli h’am rang va shtrixlar bilan kwrsatiladi. Bu twg’ri emas, shuning 
uchun paxta ekiladigan h’ududlar aniq chegaralanib qwyilishi kerak. 
Oq-qora rangda tuziladigan kartalarda rang wrniga shtrixlar qwllaniladi. 
Shtrixlash usuli qwllanilganda shtrix orasidagi kwrsatkichlar farqi twg’ri 
tanlanishi lozim. Bazan kartogramma usulida tuzilgan kartalar sirtdan 
qaraganda teng chiziqlar usuliga wxshaydi. Diqqat bilan qaralsa 
kartogrammadagi kwrsatkichlar tabiiy va mamuriy chegaralar asosida 
kwrsatilgan bwladi. Umuman, kartogramma usuli kartodiagramma 
ё
ki nuqtalar 
usuli bilan birga qwshib olib borilsa, karta mazmun jih’atdan ancha boyiydi.