Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Андижон Давлат Университети

1. Fundamental fanlar
(tabiat, jamiyat, inson va inson tafakkuri taraqqiyotning 
umumiy qonuniyatlarini nazariy jihatdan o’rganuvchi fandir). 
2. Amaliy fanlar
(ishlab chiqarish bilan bevosita bog’liq bo’lgan, erishilgan har 
bir natijasi ishlab chiqarishga bevosita tadbiq etilib boradigan fanlardir). 
1. Fundamental fanlar
amaliy fanlardan oldinroq harakatda bo’lib, ularga nazariy 
imkon yaratadi. Amaliy va fundamental fanlar borliqning turli sohalari qonuniyatlarini 
ishlab chiqarishga joriy etib, ijtimoiy- amaliy masalarni hal qilishga harakat qiladi. 
15
. 
Milliy istiqlol g`oyasi:asosiy tushuncha va tamoyillar.T.,” O`zbekiston” ,2000,7-b
.Tоshkеnt. 

---

40 
O’zbekiston Respublikasi FA olimlari ko’proq fundamental fanlar sohasida ilmiy 
izlanishlar olib borsalar, amaliy tadqiqot fanlari bilan esa ko’proq respublika oliy o’quv 
yurti ilmiy potentsialiga ega bo’lgan professor-o’qituvchi olimlar shug’ullanadilar. 
Respublikadagi iqtidorli olimlarning katta qismi oliy o’quv yurtlarida ishlaydilar. Oliy 
maktab ilmiy bo’limlarida respublika ilmiy potentsialining 60 foizidan ko’prog’ini 
tashkil etadi. Ular xalq xo’jaligiga mutaxassislar tayyorlash bilan birga ilmiy tadqiqot 
ishlari ham olib borishadi.
“Bizning fundamental fanlar bilan shug’ulanadigan 40 ga yaqin ilmiy-tadqiqot 
muassasalarimiz bor”, degan edi Prezidentimiz Islom Karimov. 1995 yil 3 aprelda 
Vazirlar Maxkamasi “O’zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Nizomi 
to’g’risida”gi qarorini tasdiqladi. Bu Nizomga muvofiq 2000 yillargacha O’zFA 
haqiqiy a`zoligiga yoshi 65 dan oshmagan muxbir a`zolaridan va fan doktorlaridan 
saylandi. O’zFA muxbir a`zoligiga esa 60 yoshdan oshmagan fan doktorlari saylandi. 
Haqiqiy a`zolar va muxbir a`zolari 70 yoshga to’lganda, O’zFA haqiqiy a`zosini 
saylash uchun ko’shimcha o’rinlar ochildi. O’zbekiston FAning 118 a`zosi bor (2006). 
Akademiya muassasalarida 5300 ga yaqini ilmiy xodim, 360 fan doktori va 860 fan 
nomzodi ishlaydi (O’zME Davlat ilmiy nashriyoti, – T.12. 2006.-387-391-b. ). 2007 
yilda O’zbekistonda 63 ta oliy o’quv yurti, shu jamladan 17 universitet, FA, IIA, QXA, 
MA, 120 dan ziyod ilmiy-tadqiqot institutlari faoliyat ko’rsatmoqda. Respublikaning 
ilmiy tadqiqot majmui akademiya, oliy ta`lim va boshqa tarmoqlardagi 350 dan ortiq 
muassasani, jumladan, ilmiy tadqiqot institutlari, oliy o’quv yurtlaridagi ilmiy tadqiqot 
bo’linmalari, loyha konstruktorlik tashkilotlari, ilmiy ishlab chiqarish birlashmalari va 
tajriba korxonalari, axborot – hisoblash markazlarini o’z ichiga oladi. Hozirgi kunda 34 
mingdan ortiq ilmiy xodim fanning turli tarmoqlarida faoliyat ko’rsatmoqda, ulardan 
2,4 ming kishi fan doktori va 8,4 ming kishi fan nomzodidir (2006).
O’zbekiston o’zining milliy Fanlar akademiyasiga ega bo’lib, uning tarkibida 
ulkan ilmiy-texnik salohiyatga ega bo’lgan 43 ta akademik institut muvaffaqiyatli 
faoliyat ko’rsatmoqda. Tabiiy va aniq fanlarning yadro fizikasi, issiqlik fizikasi, 
astrofizika, geliomaterialshunoslik, biologiya, mikrobiologiya, kimyo va tabiiy 
birikmalar kimyosi, seysmologiya yo’nalishlarida va boshqa ko’plab sohalarda 
istiqbolli tadqiqotlar olib borlimoqda
16.