Microsoft Word boshqaruv hisobi doc

9.1-жадвал 
Ўзбекистон Республикасида бошқарув ҳисобини юритишга доир қабул 
қилинган асосий қонун ва меьёрий ҳужжатлар 
/р 
Меёрий ҳужжатнинг номи 
қабул қилинган вақти 
. 
«Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида»ги ўзбекистон 
Республикаси қонуни қилинган 
ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси 
томонидан 1996 йил 30 августда қабу 
. 
«Маҳсулот (иш ва хизмат)лар тан-нархига 
киритиладиган, маҳсулот (иш ва хизмат)ларни ишлаб 
чиқа-риш ва сотиш харажатлари таркиби ҳамда 
молиявий 
натижаларни 
шакллантириш 
тартиби 
тўғриси-да»ги Низом 
ўзбекистон 
Республикаси 
Вазирлар 
Маҳкамасининг 1999-йил 5 февралдаги 54-сонли 
қарори 
билан 
тасдиқланган 
(2003-йил 
25 
декабрдаги 567-сонли қарор билан ўзгартиришлар 
киритилган) 
. 
ўзбекистон 
Республикаси 
бухгал-терия 
ҳисобининг «Ҳисоб юритиш сиёсати ва молиявий 
ҳисобот» номли 1-сонли миллий стандарти 
ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги 
томонидан 1998-йил 14 августда 474-сон билан 
рўйхатга олинган 
. 
ўзбекистон 
Республикаси 
бух-галтерия 
ҳисобининг 
«Молиявий 
натижалар 
тўғрисидаги 
ҳисобот» номли 3-сонли миллий стандарти 
ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги 
томонидан 1998-йил 26 августда 484-сон билан 
рўйхатга олинган 

---

109
. 
ўзбекистон 
Республикаси 
бух-галтерия 
ҳисобининг «Хўжалик юритувчи субьектлар молия-
хўжалик фаолиятини счетлар режаси ва уни қўллаш 
бўйича 
Ёьриқнома» 
номли 
21-сонли 
миллий 
стандарти 
ўзбекистон 
Республикаси 
Молия 
вазирлигининг 2002-йил 9 сентябрдаги 103-сонли 
қарори билан тасдиқланган ва Адлия вазирлиги 
томонидан 2002-йил 23 октябрда 1181-сон билан 
рўйхатга олинган 
— 9720-"Фавқулоддаги зарарлар" счетида ҳисобга олинадиган фавқулоддаги 
зарарлар. 
Бу эса ўз навбатида корхоналарда бошқарув ҳисобининг муҳим элементи 
ҳисобланган харажатлар ҳисоби ва таннарх калкулациясини оқилона ташкил этишга 
кўмаклашади. 
Шу ўринда, республикамиз корхоналарида маҳсулот таннархини ҳисоблашни 
ривожланган мамлакатлар бошқарув ҳисобида кенг қўлланилаётган "Директ-костинг" 
ҳисоб тизимига яқинлаштиришда ушбу Низом ва ўзбекистон Республикаси бухгалтерия 
ҳисобининг "Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисобот" номли 3-сонли миллий 
стандарти муҳим аҳамиятга эга. 
Малумки, бошқарув ҳисоби счетлар режасини ишлаб чиқиш, мазкур счетларнинг 
ўзаро боғлиқлигини ифодалаш корхоналарда бошқарув ҳисобини ташкил этишнинг 
асосий жиҳатларидан бири ҳисобланади. Бу борада 
Ўзбекистон Республикаси бухгалтерия ҳисобининг "Хўжалик юритувчи субьектлар 
молия-хўжалик фаолиятини счетлар режаси ва уни қўллаш бўйича ёьриқнома" номли 21-
сонли миллий стандарти амал қилмоқда. Ушбу счетлар режаси 9 та бўлим, 249 та баланс 
ва 14 та балансдан ташқари счетлардан иборат. Уларда молиявий ва бошқарув ҳисобида 
содир бўладиган хўжалик муомалаларини бухгалтерия ёзувларида акс эттиришнинг 
умумий тартиби баён этилган. 
Корхоналарда бошқарув ҳисобининг меьёрий-ҳуқуқий базасини такомиллаштиришда 
улар томомдан ишлаб чиқиладиган ички бошқарув (сегментар) ҳисоботлари алоҳида ўрин 
тутади. Бу ҳисобот шакллари материаллар ва бутловчи қисмлар захиралари тўғрисида, 
тугалланмаган ишлаб чиқариш бўйича, ишлаб чиқарилган маҳсулот (иш, хизматлар) 
тўғрисида, харид қилинган қийматликлар тўғрисида, тайёр маҳсулот захиралари 
тўғрисида, сотишлар тўғрисида, пул маблағлари ҳаракати тўғрисида, дебиторлик ва 
кредиторлик қарзлари тўғрисида ҳисобот кабилардан иборат бўлади. Мазкур бошқарув 
ҳисоботи шакллари корхона раҳбариятини жавобгарлик марказлари (бўлинмалари)да 
моддий, молиявий ва меҳнат ресурслари ҳаракати тўғрисидаги ахборотлар билан 
таьминлашга хизмат қилади.