O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti

X juft bosh miya nervi – adashgan nerv 
(n.vagus) – 
aralash nerv, asosan ichki 
organlarni nervlaydi. Sezuvchi qismi 3 neyrondan tuzilgan. Harakatlantiruvchi qismi ikki 
xil tolalardan tuzilgan:1. Ko‘ndalang-targ‘il muskullarni nervlovchi aksonlar – 
butolalarning hujayralari ikkiyoqlama yadroda 
(nuci. ambiguus)
da yotadi. 2. Silliq 
muskullarni nervlaydigan aksonlar –bu tolalarning hujayralari esa adashgan nervning 
orqa (dorzal) yadrosida joylashgan. 
Til-halqum va adashgan nervlarning tekshirish usullari. 
1.
Ovozning jarangdorligini tekshirish; 
 
2.
Yumshoq tanglay bilan tilchaning tinch va qisqargan vaqtdagi holati (ularning 
simmetrik holatda joylashganini tekshirish);
3.
Yutishni tekshirish;
4.
Tanglay va halqum reflekslarini tekshirish;
5.
Tilning ortki 1/3 qismida ta‘m bilishni tekshirish. Til-halqum va adashgan 
nervlarning zararlanishlari.