«O‘zbekiston temir yo‘llari» aksiyadorlik jamiyati toshkent temir yo‘l muhandislari instituti «temir yo‘llar elektr ta’minoti» kafedrasi

3-mavzu 
Tortuvchi nimstansiyalarning ta’minlash tizimlari, tashqi elektr ta’minoti 
inshonchliligiga qo‘yilgan talablar 
(ma’ruza – 2 soat) 
 
O‘zgaruvchan va o‘zgarmas tokli tortuvchi 
nimstansiyalar 
Tashqi elektr ta’minoti tizimiga 
tortuvchi nimstan- siyalarga elektr energiyani ishlab chiqaruchi 
elektro- stansiyalar, bosh pasaytiruvchi nimstansiya GPP (glavnaya ponijayuщaya podstansiya), havo elektr 
uzatuvchi yo‘llar va 
tortuvchi nimstansiyalarni o‘zaro bog‘lovchi havo elektr uzatuvchi yo‘llar kiradi (1-rasm, A hudud). 
Tortish elektr ta’minoti tizimiga 
tortuvchi nimstan-siyalar va tortish tarmog‘lari: kontakt va rels 
tarmog‘i, so‘rib oluvchi tok yo‘llari kiradi (1-rasm, B hudud). 
O‘zgaruvchan tokli tortuvchi nimstansiyalar. Temir yo‘l transportining har turli tortuvchi 
nimstansiyalarning elektr energiya ta’minoti va elektr energiya taqsimotini ko‘rsatuvchi nimstansiyalarning 
o‘zaro ulanish sxemasi, 2- rasmda keltirilgan. 
Tayanch tortuvchi nimstansiyalar 1 bilan kiruvchi 110 kV yoki 220 kV havo elektr uzatuvchi yo‘llar 5 
orasiga yuqori kuchlanishli kommutatsiya apparatlari: o‘chirgichlar Q va havo ajratgichlari QS o‘rnatilgan. 
Nimstansiyalarni o‘zaro boglovchi 110 kV yoki 35 kV havo elektr uzatuvchi yo‘llar 6 bilan tayanch tortuvchi 
nimstansiyalar 1, tranzit tortuvchi nimstansiyalar 2, shahobcha tortuvchi nimstansiyalar 3 va tupik tortuvchi 
nimstansiyalar 4 orasiga xam xuddi shunday kommutatsiya apparatlari: o‘chirgichlar Q va havo ajratgichlari 
QS o‘rnatilgandir. 
Nimstansiyalarning tok o‘tkazuvchi shinalariga ochiq taqsimlovchi qurilma ORU o‘rnatilgan bo‘lib, 
uning havo ajratgichlarining QS soni va o‘rnatilish joyi shunday tanlab olinganki, agar bir kuch 
transformatari ishdan chiqib ta’mirga yoki rezerv bilan almashtirishga o‘chirilsa, bu holatda ikkinchi 
transformator kontakt tarmog‘ini tok bilan ta’minlab turadi. 

---