Kreativ 2020. indd

Kompetensiyaviy modelning kreativ gʻoyalarni ishlab chiqish 
jihatiga oid topshiriqlarni baholash uslubi.
113. 
Kreativ gʻoyalarni ishlab chiqish jihatiga kiradigan har bir 
topshiriq kodlash uchun bitta javob taqdim etadi. Bu javoblarning shakli 
farqli boʻlishi mumkin: masalan, hikoya gʻoyasi, kiyim dizayni, ijtimoiy 
yoki ilmiy muammoni hal qilish.
114. 
Ushbu topshiriq javoblarini kodlash uch bosqichda amalga 
oshiriladi. Kodlash jarayonidagi birinchi bosqich «turli gʻoyalarni ishlab 
chiqish» jihatidagi birinchi bosqichdek oʻtadi. Binobarin, kodlovchi javob 
munosib ekanligini aniqlash kerak, bu yerda munosiblik vazifaning ham 
mazmun, ham mohiyatiga tegishli.
115. 
So‘ngra kodlovchi javob oʻziga xos, original 
ekanligini aniqlash kerak. Javobning originalligi ikki 
bosqichda aniqlanadi: javoblar vazifa shartlariga 
noodatiy yondashuvni namoyish qilsa (masalan, 
ijtimoiy muammoga noodatiy yechim taklif qi-
linadi), u originaldir. Kodlash yoʻriqnomasida har 
bir vazifaga xos boʻlgan odatiy mavzular roʻyxati 
keltiriladi; agar munosib javob mana shu odatiy 
mavzular roʻyxatida boʻlmasa, unda javob original sifatida kodlashtiriladi. 
Agar javobning mavzusi odatiy mavzularning biriga mos kelib, noodatiy 
yondashuvni oʻz ichiga olgan boʻlsa (masalan, ilmiy muammoga noodatiy 
elementlar bilan boyitilgan odatiy yechim taklif qilinganda), bu javob keyingi 
bosqichda original deb kodlashtirilishi mumkin boʻladi. Yoʻriqnomada 
har bir vazifa uchun kontekstda berilgan izoh va original yondashuvga 
namunalar taqdim etiladi.
116. 
Originallikni belgilashning ushbu qoʻshaloq mezoni ham gʻoya 
berishda (yaʼni, mavzuda), ham uni tatbiq etishda (yaʼni, yondashuvda) 
originallik hisobga olinishini taʼminlaydi. Yoʻriqnomada kiritilgan odatiy 
Umuman olgan-
da, original javob 
bar cha berilgan ja-
vob lar fondiga qara-
ganda nisbatan noyob 
javobdir.

---

45
mavzular roʻyxati va original yondashuv namunalari validlash tadqi-
qotlarida ishtirok etgan o‘quvchilarning real javoblariga asoslangan. Ular 
turli ishtirokchi mamlakatlardagi o‘quvchilarning odatiy javobi aks etishini 
taʼminlash maqsadida, ushbu roʻyxat tajriba-sinov tadqiqotlari mobaynida 
olingan javob namunalari tahlil etilgandan soʻng yangilanadi. 
117. 
Originallikni baholashga bunday yondashish besh yoki oʻn ballik 
shkalaga qaraganda detallashtirishga kamroq imkon bersa ham (va natijada 
eng original javobni yaqqol koʻrsatmasa ham), uning afzalligi madaniyatga 
bogʻliq baholash shkalasi taʼsiriga tushmaslikdadir. To ʻliq baho (to‘liq 
kredit) javob ham munosib, ham original boʻlganda beriladi. Yarim baho 
(qisman kredit) javob munosib, lekin original boʻlmaganda beriladi. Qolgan 
hollarda kredit berilmaydi.