A ashirov, sh. Atadjanov

«etnik jarayonlar» deyilganda и yoki bu etnos
(etnik birlik) bilan bog ‘liqlikda kechayotgan barcha o'zgarishlar
tushuniladi.
 
Ya’ni, «etnik jarayonlar» keng m a’nodagi tushuncha 
bo ‘lib, etnos bilan bog‘liq genetik, lingvistik, psixologik, xo‘jalik- 
iqtisodiy va madaniy o ‘zgarishlami o'ziga qamrab oladi. Etnik jara­
yon ikki xil ko'rinishda, ya’ni boMinib ketishga ham da birlashish- 
ga moyil vaziyatlarda namoyon bo‘ladi. Etnik jarayonlarning bi- 
rinchi ko‘rinishi uchun ilgari bo‘linmasda.n kelgan etnosdan bir 
necha etnik guruhlarning yoki uning m a’lum bir bo‘lagining ajra­
lib chiqib, alohida mustaqil etnosni tashkii topishi xarakterlidir.
86

---

Birlashtiruvchi etnik jarayonlar esa, aksincha, turli m usta- 
qil etnoslarning o ‘zaro yaqinlashuvi (integratsiyalashuv), birikishi 
(konsolidatsiyalashuv) va aralashib, qorishib ketishi (assi- 
miliyasiyalashuv) holatlarida namoyon bo‘ladi. Taniqli o ‘zbek 
elshunos olimi U.S. Abdullayevning fikricha, etnik jarayonning 
bu ko'rinishi m azm un-m ohiyati bilan turli mustaqil etnoslar 
orasidagi m unosabatlardan iborat ekan, u holda bu jarayonlarni 
yaxlit holda etnoslararo jarayonlar deb tushunish va atash xato 
boMmaydi. Bundan kelib chiqadigan nazariy xulosa shuki, 
etnos­