Yosh tengdoshlar

 
TENGDOSH
– bu o‘ziga o‘xshagan insonlar va insonlarning hamjamiyatini tashkil 
etuvchi insonlar guruhiga mansub kishidir. Insonlar guruhlarga birlashishi ularning yoshi, faoliyat 
turi, iqtisodiy holati, salomatlik darajasi va shu kabilar asosida bo‘lishi mumkin. 
“Yosh tengdosh” tamoyili asosidagi ta’lim – tengdoshlar bir birlariga axborot uzatishlari 
orqali insonning o‘zgacha, yangi munosabatlarni, tasavvurlarni yoki yangi xulq-atvor modellarini 
o‘zlashtirishi demakdir. 
 
“Yosh tengdosh” tamoyilining falsafasi 
“Yosh tengdosh” tamoyili asosidagi ta’lim deb – chegaralangan vaqt ichida yaxshi 
tayyorgarlik va kuchli motivatsiyaga ega bo‘lgan yosh targ‘ibotchilarining o‘zlari mansub bo‘lgan 
yoshlar (yoshi, ijtimoiy holati, qiziqishlari va h.k.lari bir xil) guruhiga o‘z bilimlarini 
tengdoshlarida ma’lum munosabatlarini, xulqini, qadriyatlari va mas’uliyatlarini o‘zgartirish 
maqsadida uzatishiga aytiladi.
“Yosh tengdosh” tamoyili asosidagi ta’limni kichik guruhlar va katta auditoriyalarda, 
yakkama-yakka va boshqa turli sharoitlarda: ko‘chada, turli mavzuli to‘garaklarda, ish joylarida, 
o‘quv muassasalari va boshqa yoshlar tez-tez, ko‘p yig‘iladigan joylarda o‘tkazilishi mumkin.
“Yosh tengdosh” tamoyili asosidagi ta’limiga misol qilib quyidagilarni aytish mumkin: 

---

9 
−
Maktablardagi yuqori sinf o‘quvchilari uchun interfaol usullarni qo‘llagan holda 
o‘tkaziladigan seminar-treninglar, misol uchun, “aqliy hujum”, rolli o‘yinlar, munozaralar. 
−
Yoshlar teatrlari va to‘garaklarida mavzuviy sahna ko‘rinishlar va ularning yoshlar bilan 
muhokamasi. 
−
Yoshlar bilan maktabdan tashqari norasmiy suhbatlar.
“Yosh tengdosh” tamoyili asosida ta’lim nima uchun kerak? 
 
Yoshlar bilan muloqot qiladigan yigit yoki qizlar ularning xulq-atvoriga “Yosh tengdosh” 
tamoyili asosida kuchli ta’sir qila oladilar. Bunday muloqot tengdoshlariga ijobiy ta’siri bilan 
xarakterlanadi, chunki axborot beruvchi o‘z tengdoshlari orasidagi obro‘siga, o‘zaro ishonchga 
asoslanadi va shuning uchun ular orasidagi muloqot oson kechadi. Yosh yetakchilar, trenerlar va 
ularning targ‘ibot uchun jalb qilinadigan guruhlari umumiy qiziqishlarga, yoshiga muvofiq 
dunyoqarashga ega. Masalan, ular bir “til”da (yoshlarga xos) so‘zlashadilar, bir xil musiqa va 
ijrochi-yulduzlarga qiziqadilar, ularning muammolari (oiladagi munosabatlar, o‘qish, o‘zligini 
anglash va shu kabilar) bir-biriga o‘xshaydi. Yoshlar o‘z tengdoshlari orasidan chiqqan 
targ‘ibotchini o‘zini qanday tutish lozimligi haqida “yuqoridan turib”, ayblovchi ohangda voizlik 
qiluvchi inson sifatida idrok etmaydilar. Aksincha, o‘z tengdoshlari tomonidan berilayotgan 
axborotni o‘zi kabi yoshning holatini tushungan do‘stining maslahati sifatida qabul qilishadi. Yosh 
yigit va qizlar o‘z tengdoshlaridan ularning hayotiga tegishli bo‘lgan ko‘p muammo va savollariga 
javoblarni asosan o‘z tengdoshlaridan bilib o‘rganishlari xech kimga sir emas.
“Yosh tengdosh” tamoyili asosidagi ta’lim yoshlarning o‘z tengdoshlari ijobiy ta’sirida
imkoniyatlarini kengaytiradi va jamiyatdagi ularning hayotiga bevosita tegishli bo‘lgan turli 
jarayonlarida ishtirokini ta’minlaydi, desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Bundan tashqari, yoshlarning 
hayoti va salomatligi uchun muhim bo‘lgan axborotga ega bo‘lish huquqi amalga oshiriladi. 
Tengdoshlar ta’limi dasturlarini bajarishda tegishli maqsad bilan tanlab olingan guruh 
a’zolarining ma’naviyatini kuchaytirish hamda bu boradagi ishlarning yangi yo‘nalishlarini 
rivojlantirish yoki tarbiyasi alohida e’tibor talab qiladigan yoshlarni to‘g‘ri yo‘lga solish maqsadi 
ko‘zda tutiladi.