189
ko‘rsatadi. PROON 1965 yilda tashkil etildi. U
ixtiyoriy badallar va faqat
hukumatning
aralashuvi va iltimosiga ko‘ra tushadigan mablag‘lar bilan
moliyalashtiriladi.
BMTning savdo-sotiq va
qishloq
xo‘jaligi tashkiloti (FAO). U
hukumat
tashkilotlari o‘rtasidagi
qishloq
xo‘jaligi borasidagi mehnat masalalari bilan
ta’minlashda yagona va jamoa mehnati munosabatini muvofiqlashtirish.
Rivojlanayotgan
mamlakatlarda savdo-sotik,
qishloq
xo‘jaligi mahsulotlari
taraqqiyotiga ko‘maklashish, mutaxassislar tayyorlash va talab-takliflarni ishlash
FAOning asosiy faoliyatlaridan sanaladi.
BMTning Yevropa iqtisodiy komissiyasi (YEIK) 1947 yilda tashkil etilgan.
Uning faoliyati urushdan keyingi Yevropaning iqtisodiy yuksalishiga
ko‘maklashishdan iborat.
Afrika, Lotin Amerikasi va Karib
havzasi
(EKA, EKLAK) uchun iqtisodiy
komissiya, Osiyo va Tinch okeani (ESKATO) uchun va Parij klubi (1956) uchun
iqtisodiy va ijtimoiy komissiya va boshqalar.
Xalqaro valyuta-kredit va moliya tashkilotlari o‘rtasida
Xalqaro
hisob
banki (XHB) alohida o‘rin egallaydi.
XHB ikkita funksiyani bajaradi:
markaziy banklar o‘rtasida
hamkorlik
o‘rnatishga ko‘maklashish va
xalqaro valyuta operatsiyalarini amalga oshirishda
qulay
shart-
sharoitlarni yaratish;
Xalqaro
hisob
ishlarida ishonchli shaxs yoki anketalar rolini bajarish;
XHB aksiyadorlik jamiyati shaklida tashkil etilgan.
2.§. Xalqaro valyuta-kredit va moliya tashkilotlarining
O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotidagi roli
Bugungi kunda O‘zbekiston
Halqaro
valyuta fondi XVF, 1992 yil 21
sentyabr) va Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki (XTTB) a’zosi.
Bu nufuzli
moliya tashqilotlariga ochilgan yo‘l respublikamiz iqtisodiyoti taraqqiyoti va bu
boradagi islohatlarni jadallashtirish uchun katta imkoniyat yaratdi. Bu
hamkorlik
O‘zbekiston uchun valyuta va moliya sohasida yangi tajribalarni o‘zlashtirish
imkonini
ham
berdi.
O‘zbekistonda XVF faoliyati respublika Markaziy banki va
hukumatning
texnik va konsultativ xizmatlarini yuqori darajaga ko‘tarishga
qaratilgan
. XVF
mamlakatlar bank tizimlari taraqqiyotiga statistik ma’lumotlarni yengillashtirish,
bank faoliyati nazoratlarini
takomillashtirish, moliya tizimida kadrlarni o‘qitish,
me’yoriy-
huquqiy
aktlar ishlanmasini tayyorlash kabi yumushlarda ko‘maklashadi.
O‘zbekiston uchun MBRR va xalqaro tiklanish uyushmasi (MAR) bilan
hamkorlik
katta ahamiyat kasb etadi.
Jahon banki (JB). O‘zbekiston Respublikasi 1992 yil sentyabr oyida Jahon
bankiga to‘la
huquqli
a’zo bo‘lib kirdi. Bugun O‘zbekistonda Jahon bankining
moliyaviy
institut guruhlari
hamda
xorij investitsiyalari kafolati bo‘yicha ko‘p
190
yoklama agentlik va xalqaro moliya korporatsiyasi (XMK) o‘z faoliyatlarini olib
borishmoqda.
Jahon bankining
hamkorlik
strategiyasi
quyidagi
yo‘nalishlarda belgilab
berilgan:
valyuta va savdo tartibini erkinlashtirish sohasida istiqbollarni amalga
oshirish
uchun tahlilni, siyosiy va institutsion negizlarni tayyorlashga
ko‘maklashish;
xususiy sarmoyalar uchun yanada maqbul investitsion muhitni
yaratishga ko‘maklashish;
munitsipal infratuzilma taraqqiyoti va kommunal xizmat tizimining
ishini takomillashtirish;
mamlakatning kengaytirilgan drenaj va
irrigatsiya infratuzilmasi
saqlanishiga ko‘maklashish va uning samaradorligini yaxshilash.
Islom taraqqiyot banki (ITB). O‘zbekiston Respublikasi 2003 yil 27
avgustda ITB ga a’zo bo‘lib kirish to‘g‘risida
qaror
qabul
qildi
.
Xalqaro moliyaviy korporatsiya (XMM). 1993 yil oktyabr oyidan boshlab
O‘zbekiston Respublikasi Xalqaro moliyaviy korporatsiyaga (XMK) a’zo bo‘lib
kirdi. XMK ning O‘zbekistondagi faoliyati
quyidagi
yo‘nalishlarga
qaratilgan
:
kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni moliyalashtirish;
sanoat,
qishloq
xo‘jaligi va maishiy xizmatning barcha tarmoqlarini
moliyalashtirish .
Osiyo taraqqiyot banki (OTB). O‘zbekiston Respublikasi 1995 yil 29
iyuldan boshlab OTB bilan
hamkorlikni
yo‘lga
qo‘ydi
.
O‘zbekistonda OTB moliyalash strategiyasining asosiy yo‘nalishlari
quyidagilardan
iborat:
qishloq
xo‘jaligi sohasi;
transport (temir yo‘l va avtomobil) sohasi;
ta’lim sohasi;
moliya va bank sohasi;
ijtimoiy soha;
mikromoliyalash;
energetika infratuzilmasi.
O‘zbekiston BMTning va Yevropa xavfsizlik va
Do'stlaringiz bilan baham: 
