O’zbekiston respublikasi davlat statistika qo’mitasi kadrlar malakasini oshirish va statistik tadqiqotlar instituti

Uber
va 
Yandex.Taxi 
da
 
transport hizmatlari 
ko’rasatish sohasida,
Coursera
— esa ta’lim sohasida hal qilib beradilar; 

Platformalar iste’molchilarga arzonroq biletlar topishga, qimmat 
mehmonxonalar o’rniga arzon turar joylar topishga, transport uchun 
yo’lovchilar yoki tashishga qo’shimcha yuklar topishga imkon beradilar; 

Bank 
hizmatlaridan 
foydalanishni 
ancha 
soddalashtiradilar 
va 
yengillashtiradilar; 

---

527 

Platformalar ortiqcha vositachilarni yo’q qilib, tovarlar yetkazib berish yoki 
hizmat ko’rsatish zanjirini optimallashtiradilar.
Platfromalarning afzallik tomonlariga ishtirokchilarning boshqa resurslaridan 
foydalana olishi ham kiradi (
shering yoki birgalikdagi foydalanish
). Bu esa 
ishtirokchi 
kompaniyalarning 
foyda 
miqdori ko’payishiga, tranzaktsion 
harajatlarning kamayishiga olib keladi. Bundan tashqari, platformalarda ishtirok 
etish mahsulot va hizmatlar sohasida innovatsiyalarning rivojlanishiga, bozorga 
chiqishning osonlashishiga va mijozlarni ushlab qolishga olib keladi. 
Platformalarning eng muhim resursi u generatsiya qilayotgan ma’lumotlar 
miqdorining juda ham kattaligidir. Agar bu ma’lumotlar unikal bo’lsalar, yaxshi 
analitika yordamida platforma ishtirokchilarining ma’lumotlaridan foydalanib, 
kerakli va foydali bo’lgan informatsion resurslariga ega bo’lish mumkin. Bunday 
information resurslar esa o’z navbatida, bunga qiziqqan kompaniyalarga (
reklama 
va konsalting kompaniyalarga
) sotilishi mumkin (
monetarizatsiya
). Misol uchun, 
Alibaba 
kompaniyasi internetga kirish imkoniyatiga ega bo’lgan xitoyliklarning 
taxminan 90% ning profiliga ega. Shuning uchun bu kompaniya 
Dharma Sword
deb nomlangan marketing platformasini tashkil qildi. Uning ishtirokchilari oylik 
to’lov asosida kompaniya tomonidan to’plangan ma’lumotlarni tahlil qilib, 
o’zlariga kerakli bo’lgan qimmatli ma’lumotlarni oladilar.
Platformalar keng ma’noda iqtidisodiyotning investitsiyalar jalb qiladigan va 
boshqa kompaniyalarning innovatsiyalarini jalb qilgan holda qo’shimcha mahsulot 
va servislar hosil qiladigan o’ziga hos