Ekonometrika amaliy mashg‘ulot I. Habibullayev, A. Jumayev

 
Topshiriq: 
1. Korrelyatsiya koeffitsiyentini aniqlang. 
2. Regressiya  tenglamasi  muhimligini  baholash  uchun  dispersion 
tahlil jadvalini tuzing. 
3. Regressiya  koeffitsiyentini  baholashning  standart  xatoligini 
toping. 
4. Styudent 
t-kriteriysi 
orqali 
regressiya 
koeffitsiyentining 
muhimligini baholang. 
5. 0,95  ehtimollik  bilan  regressiya  koeffitsiyenti  uchun  ishonch 
oralig‗ini aniqlang. 

---

45 
 
10-masala. 
Bir  xil  turdagi  mahsulot  ishlab  chiqaruvchi  8  ta  zavod  bo‗yicha 
mahsulot  birligi  tannarxi 
y
  (mln.so‗m)ning  texnik  ta‘minlanganlik 
darajasi 
x 
(mln.so‗m)ga  bog‗lanishini  ifodalovchi 
   
regressiya 
tenglamasi 
tuzilgan. 
Umumiy 
dispersiyada 
qoldiq 
dispersiyaning ulushi 0,19 ni tashkil etadi. 
 
Topshiriq: 
1.    Ishlab  chiqarish  fondlarining  narxi  200  mlrd.  so‗m  bo‗lsin  deb 
faraz qilgan holda elastiklik koeffitsiyentini hisoblang. 
2.  Korrelyatsiya indeksini aniqlang. 
3.  Fisher  F-kriteriyasini  hisoblang  va  regressiya  tenglamasini 
baholang. 
 
11-masala. 
Mamlakatning  20  ta  hududi  bo‗yicha  ishsizlik  darajasi-
у 
(%)ni 
iste‘mol  bahosi  indeksi  –
x 
(avvalgi  yilga  nisbatan  %)ga  bog‗liqligi 
o‗rganilgan. 
Berilgan 
ko‗satkichlarning 
logarifmlari 
orasidagi 
korrelyatsiya  koeffitsiyenti   
r
lnx  lny 
=0,8.  Ko‗rsatkichlarni  logarifmik 
qiymati quyidagi jadvalda berilgan: 
 
1.13-jadval 
Ko‗rsatkich 
ln
x
 
ln
y
 
O‗rtacha qiymati: 
0,6 
1,0 
O‗rtacha kvadratik chetlanish: 
0,4 
0,2 
 
Topshiriq: 
1. Ishsizlik  darajasini  iste‘mol  bahosi  indeksiga  bog‗liqligining 
regressiya tenglamasini darajali funktsiyalar ko‗rinishida yozing. 
2. Regressiya  tenglamasida  elastiklik  koeffitsiyentini  tavsiflab 
bering. 
3. Determinatsiya  koeffitsiyenti  qiymatini  aniqlang  va  uning 
ma‘nosini tushuntiring. 

---

46 
 
12-masala. 
Savdo  korxonasining  analitik  bo‗limi  tomonidan  19  ta  savdo 
nuqtalarida  O‗zbekistonda  ishlab  chiqarilgan  A  markali  televizorlarga 
talab o‗rganib chiqilgan. To‗plangan ma‘lumotlar bo‗yicha har bir savdo 
nuqtasida  sotilgan  televizorlar  soni-
y 
va  televizorlarning  narxi-
x
 
o‗rtasidagi  bog‗lanish  o‗rganilgan  va  tahlil  qilinib  quyidagi  bog‗lanish 
olingan: 
 
 
Olingan  tenglamada  ozod  had 
a
(10,5)  va  regressiya  koeffitsiyenti 
b
(0,8)  parametrlarining  Styudent  t-kriteriyasi  uchun  haqiqiy  qiymatlari 
mos ravishda 2,5 va -4,0ga teng.