Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya


IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA



Download 4,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet131/663
Sana24.01.2022
Hajmi4,99 Mb.
#408124
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   663
Bog'liq
Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya darslik

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

115 

 

qolaverdi. Natijada, Yevropa jahon xo‗jaligida yetakchi mavqega ega bo‗lib qoldi 



va bugungi sanoatlashgan qiyofa uchun asos solindi. Yevropaning bu davrda jahon 

xo‗jaligida  yetakchi  mavqega  ega  bo‗lishiga  va  Buyuk  geografik  kashfiyotlarda 

asosiy rol o‗ynashiga quyidagi shart-sharoitlar: 

1. Iqtisodiy, ya‘ni tovar-pul munosabatlarining rivojlanishi. 

2. Siyosiy, ya‘ni yirik markazlashgan davlatlarning shakllanishi. 

3.  Ijtimoiy  –  yangi  yerlarni  ochish  va  o‗zlashtirish  uchun  malakali 

mutaxassislar mavjudligi. 

4. Texnik karavellani, kompas va kompas kartalarining yaratilishi. 

5. Ilmiy-tabiiy fanlardagi yutuqlar. 

6. Tarixiy-geografik, ya‘ni turk Usmoniylari tomonidan O‗rta dengiz bo‗yi va 

Sharqiy Yevropaning bir qismini bosib olinganligi kuchli ta‘sir ko‗rsatdi. 

Buyuk  geografik  kashfiyotlar  (Amerika  –  yangi  dunyoning  kashf  etilishi) 

jahon  siyosiy  kartasining  va  jahon  xo‗jaligining  shakllanishiga  kuchli  ta‘sir 

ko‗rsatadi.  Buyuk  geografik  kashfiyotlar  oqibatida  Ispaniya  Amerikada, 

Portugaliya  va  Gollandiya  Osiyoda  dastlabki  mustamlaka  hududlarga  ega  bo‗ldi. 

Mustamlakalardan  Yevropaga  qimmatbaho  metallar,  shakar,  choy  va  boshqa 

―mustamlaka  mahsulotlari‖  keltirildi.  Asosiy  savdo  yo‗llari  Atlantika  va  Hind 

okeanining ichki dengizlaridan o‗tdi. Yevropada Lissabon, Seviliya, Antverpen va 

Amsterdam  kabi  yirik  port  shaharlar  yuzaga  keldi.  Geografik  mehnat  taqsimoti 

yanada chuqurlashdi. 

Temuriylar  davrida  Turkiston  geografiya  fani  yozma  tavsif  uslubida 

rivojlandi.  Ayniqsa  Boburning  shoh  asari  ―Boburnoma‖  har  qanday  maqtovga 

sazovor.  Unda  tog‗  va  tekisliklar,  daryo  va  ko‗llar,  dengizlar,  o‗simliklar  va 

hayvonot  olami,  iqlimi,  aholining  urf-odatlari,  madaniyati,  shug‗ullanadigan 

yumushlari  mohirona  jonli  tavsiflanadi.  Boburni  –  mashhur  sayyoh-geograf, 

haqiqiy  alpinist  deb  atash  mumkin.  U  Hindistonga  yurish  qilganda,  baland  qorli 





Download 4,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   663




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish