O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘im vazirligi jizzax politexnika instituti

3-D   MAX 
Barcha   qoralamalar   uchun   eng   keng   tarqalgan   dastur.   Ehtimol,   uning   
barcha   imkoniyatlari   ishlab   chiquvchilarning   o'zlariga   ma'lum   emas.   Yuzlab   
plaginlar   har   qanday   murakkablik   va   uyg'unlikdagi   ob'ektlarni   yaratishga   
imkon   beradi,   ularni   3   o'lchovli   yoki   2   o'lchovli   makonda   vizual   ravishda   
vizualizatsiya   qiladi,   uch   o'lchovli   panoramali   videoni   yaratish   funktsiyasi   
mavjud,      u      erda      ob'ektni      istalgan      yo'nalishda      va      istalgan      tekislikda   
sichqoncha   bilan   aylantirish   mumkin.   3-D   MAX   -   dastur   bepul,   ammo   
uning      funksionalligi      bepul      plaginlar      va      har      qanday      murakkablik      va   
yo'naltirilganlikdagi   modellar   uchun   keng   ma'lumotlar   bazasi   tufayli   pullik   
AutoCAD,   NanoCAD   va   Compass-ga   qaraganda   ancha   kengroq. 
 
 
 
Afzalliklari: 
1.Autodesk   3-D   MAX   -   dastur   bepul   va   cheklanmagan; 
2.Asosiy      versiyaning      davomi      sifatida      3-D      MAX      ning      engil   
versiyalari   ishlab   chiqilgan   bo'lib,   ular   bilan   ishlashda   eng   qadimgi   
kompyuterlar   ham   "pasaymaydi"   yoki   "muzlatmaydi"; 
3.3-D      MAX      ichida      animatsion      sahnalarni      yaratish      imkoniyati   
mavjud,   masalan,   siz   xuddi   shu   kompyuter   multfilmlarini   yaratishingiz   
mumkin. 

---

30 
 
Kamchiliklari: 
Dasturni      o'rganish      qiyin,      va      hatto      ishdagi      qisqa      tanaffus      ham   
o'qitish   darajasini   pasaytiradi,   chunki   dasturiy   ta'minot   doimo   yangilanib   va   
\u200b\u200btakomillashib   boradi. 
Dastur      bepul      va      Windows      10-da      u      allaqachon      sukut      bo'yicha   
o'rnatilgan   va   siz   uning   imkoniyatlarini   hatto   o'quv   mashg'ulotlarisiz   ham   
tezda   bilib   olishingiz   mumkin.   Intuitiv   interfeys   shunga   o'xshash   dastur   
bilan      ishlash      ko'nikmalarining      etishmasligi      uchun      mo'ljallangan.      Oddiy   
chizmalar,      oddiy     chizmalar     va     eskizlar    3     o'lchovli    quruvchi     tomonidan   
taqdim   etilgan   narsadir. 
 
 
Afzalliklari: 
1.Barcha   funktsiyalarga   bepul   kirish; 
2.Tayyor   loyihalar   va   xaridlar   kutubxonalari   bilan   ishlash; 
3.Bulutli   saqlash   bilan   o'zaro   aloqa. 
Kamchiliklari:Uch   o'lchovli   quruvchida   ko'proq   yoki   kamroq   murakkab   
loyihani   ishlab   chiqish   mumkin   emas,   shuning   uchun   uni   ishlatish   ichki   
ehtiyojlar   bilan   cheklangan. 
Bo'yoq 
Bu   eng   keng   tarqalgan   dastur   bo'lib,   uning   asosiy   versiyasi   eng   
eski   OS   dan   boshlab   har   bir   kompyuterda   o'rnatiladi.   Shunga   qaramay,   
siz      oddiy      chizmalar,      diagrammalar,      ob'ektlar      va      bo'limlarning      rejalarini   
chizishingiz,   unda   chizmalar   yoki   eskizlar   yasashingiz   mumkin   va   siz   bir   
necha      daqiqada      Paint-da      qanday      ishlashni      o'rganishingiz      mumkin.   
Kompyuter      kutubxonasida      saqlanadigan      bo'shliqlar      ko'nikmalarsiz      va   
boshlang'ich   bilimlarsiz   ishni   boshlashni   osonlashtiradi. 

---

31 
 
   Bo'yoq 
Windows      OS-ning      barcha      versiyalarida      oldindan      o'rnatilgan      Paint   
dasturi   planshetlar   va   hatto   smartfonlar   uchun   kengaytirilgan   versiyalar   va   
qo'shimcha      dasturlarga      ega,      bu      sizga      stylus      yoki      freehand      yordamida   
chizmalar   yaratishga   imkon   beradi. 
Dastur      2D      va      3D      grafikalaridagi      loyihalarni      avtomatlashtirilgan   
yaratish   uchun   ko'p   platformali   tizimdir.   VariCAD   muhandislik   sohasida   
loyihalash      uchun,      shuningdek      mexanik      qismlarni      chizish      va      hisoblash   
uchun   dastur   sifatida   ishlab   chiqilgan. 
 
 
VariCAD   interfeysi   ikki   yoki   uch   o'lchovli   modellarning   oddiy   va   
tezkor   rivojlanishi   bilan   yaratilgan.   Quvurlarni   va   turli   darajadagi   tanklarni   
ishlab   chiqarish   uchun   vositalar   joriy   etildi.   3D   tartibini   2D   grafikasiga   
teskari   konversiyasiz   bir   tomonlama   aylantirish   mavjud. 
U   yoki   bu   dasturiy   ta'minotni   tanlash   faqat   loyihaning   murakkablik   
darajasiga   va   murakkab   dastur   bo'yicha   oddiy   vazifani   bajarish   zarurligiga   
bog'liq. 
Bugun   biz   siz   uchun   eng   mashhur   va   ko'p   funktsiyali   rasm   chizish   
dasturlarining   umumiy   sharhi   bilan    maqolani   tayyorladik.   Ushbu   chizma   
dasturlaridan      foydalangan      holda      mutaxassislar,      me'morlar,      dizaynerlar,   
talabalar,      shuningdek,      havaskorlar      ichki      makon      dizayni,      uylar,   

---

32 
 
ixtisoslashtirilgan   inshootlar   uchun   yechim   topishlari   va   umuman   o'zlarining   
loyihalarini   maksimal   darajada   samarali   yaratishlari   mumkin. 
Ushbu      sharhdan      olingan      chizilgan      barcha      dasturlar      juda      ko'p   
miqdordagi      ixtisoslashtirilgan      vositalar      va      namunaviy      vositalarga      ega,   
shuning      uchun      dasturlar      deyarli      yarim      avtomatik      rejimda      loyihalarni   
amalga   oshirishga   imkon   beradi.   Bunday   loyihalashtirish   dasturlarining   eng   
mashhur   nomi   bu   avtomatlashtirilgan   dizayn   tizimlari,   qisqartirilgan   SAPR. 
Bugungi      kunga      kelib,      bizning      mahalliy      ishlab      chiqaruvchilarimiz   
tomonidan   eng   mashhur   va   ko'p   funktsiyali   chizma   dasturi   bu   KOMPAS-
3D.      Deyarli      barcha      talabalar      ushbu      dasturni      Rossiya      universitetlarida   
qo'llashadi      va      ko'plab      muhandislar      ushbu      dasturni      eng      yaxshi      deb   
bilishadi. 
 
 
KOMPAS-3D      chizilgan     dasturi      juda     sodda      va      intuitiv      interfeysga,   
ko'plab   vositalarga,   dastur   bilan   ishlash   bo'yicha   boy   ma'lumotlarga   ega   va   
unda   siz   chizmalardagi   kamchiliklarni   tezda   va   osonlikcha   to'g'irlashingiz   
mumkin. 
 
 

---

33 
 
 
Bundan   tashqari,   KOMPAS-3D   sizga   qism   va   montaj   chizmalarini   
3D   shaklida   loyihalashga   imkon   beradi,   kelajakda   siz   tayyor   modelni   2D   
chizmalariga   yoki   aksincha   topshirishingiz   mumkin. 
KOMPAS-3D      odatda      quvurlarni,      elektr      zanjirlarini,      kamonlarni      va   
quvvatni      tahlil      qilish      tizimini      loyihalash      uchun      qo'shimcha      dasturiy   
modullar   bilan   ta'minlanadi. 
AutoCAD 
AutoCAD   -   KOMPAS-3D   singari,   kam   mashhur   bo'lgan   muhandislik   
dasturi,   ammo   uni   o'zlashtirish   qiyinroq.   Chizish   uchun   ushbu   dasturning   
barcha   imkoniyatlari   va   afzalliklarini   tushunish   uchun   uslubiy   qo'llanmani   
o'qiyotganda   ushbu   dasturni   o'rganish   yaxshidir. 
 

---

34 
 
 
 
AutoCAD      dasturda      biron      bir      chizishni      avtomatlashtirishga      imkon   
beradigan      bir      nechta      xususiyatlarga      ega.      Unda      ushbu      SAPR      tizimi   
chizmalardagi   o'lchamlarni   osongina   o'rnatishi,   tugallangan   rasmdagi   kichik   
xatolarni   tezda   tuzatishi,   faqat   shakllarning   o'lchamlarini   belgilab,   avtomatik   
rejimda   geometrik   shakllar   qurilishini   amalga   oshirishi   mumkin. 
 

---

35 
 
 
 
AutoCAD   shuningdek,   3D   qismlarini   tez   va   oson   ishlab   chiqishga   
imkon      beradi.      Umuman      olganda,      ushbu      dasturni      chizish      uchun   
imkoniyatlar   juda   katta,   ular   dasturning   birinchi   versiyasi   chiqarilganidan   
beri   to'plangan   (deyarli   30   yil). 
A9CAD 
A9CAD   -   bu   bepul   chizilgan   dastur   bo'lib,   ko'plab   foydalanuvchilar   
AutoCAD   singari   SAPR   gigantidan   kam   emasligiga   ishonishadi. 
Foydalanuvchilar      ushbu      chizilgan      dasturni      AutoCAD      bilan   
taqqoslashlari      bejiz      emas,      chunki      ular      deyarli      o'xshashdir,      hech   
bo'lmaganda   A9CAD   interfeysiga   e'tibor   bering 
Dasturda      siz      turli      xil      murakkablikdagi      ikki      o'lchovli      chizmalar   
yaratishingiz      mumkin,      chizmalardagi      o'lchamlarni      yopishtiring,      qatlamlarni   
qo'llab-quvvatlash   mavjud. 
CorelDRAW   texnik   to'plami 
Corel      kabi      gigant      o'zining      muhandislik      mahsulotini      yaratgan   
CorelDRAW      Texnik      Suite,      chizma      dasturlarini      ishlab      chiqishda      juda   
orqada   emas.   Ushbu   integratsiyalashgan   SAPR   tizimi   yordamida   nafaqat   
keng   grafik   dizayn   qobiliyatiga   ega   chizmalar,   balki   texnik   hujjatlarning   
to'liq   to'plami   (ma'lumotnomalar,   uslubiy   qo'llanmalar   va   boshqalar)   ham   
ishlab   chiqilishi   mumkin. 

---

36 
 
Chizish   uchun   ushbu   keng   qamrovli   dastur   yangi   kiyim   modellarini   
yaratishda   muhandislar,   me'morlar,   dizaynerlar   va   hatto   moda   dizaynerlari   
uchun      foydali      bo'ladi.      Unda      siz      ikki      o'lchovli      modellarga      qo'shimcha   
ravishda   uch   o'lchovli   modellarni   ham   yaratishingiz   mumkin. 
Dasturni      ishlab      chiquvchilar      uning      funktsionalligi      va      tezkor   
harakatlari   haqida   qayg'urishadi,   shuning   uchun   chizilgan   dasturning   so'nggi   
versiyalarida   uch   o'lchovli    modellarni    yaratish   uchun    yangi   imkoniyatlar   
paydo   bo'ldi,   dasturiy   mahsulotning   samaradorligi,   yangi   rasmlarni   tahrirlash   
vositalari   va   boshqalar. 
Varikad 
2D   va   3D   formatidagi   turli   xil   grafik   ob'ektlarni   avtomatlashtirilgan   
loyihalash   uchun   ko'p   platformali   tizim   -   bu   asosan   muhandislik   dizayni   
uchun   mo'ljallangan   VariCAD.   Bundan   tashqari,   ushbu   chizilgan   dasturda   
hisob-kitoblarning      mexanik      qismlari,      varaq      materiallarini      qayta      ishlash   
vositalari,      belgilar      va      standart      mexanik      qismlar      kutubxonasi   
mavjud.Dasturning      grafik      interfeysi      ikki      o'lchovli      yoki      uch      o'lchovli   
modellashtirishni   tezda   bajarish   uchun   maxsus   yaratilgan.   Quvurlarni   oson   
o'rnatish   va   tankni   loyihalash   uchun   vositalar   mavjud. 
Chizish   uchun   dastur   avtomatik   ravishda   uch   o'lchovli   modeldan   ikki   
o'lchovli   chizmalar   yaratishga   imkon   beradi,   teskari   tartibda   u   ishlamaydi. 
Librecad 
LibreCAD      -      bu      ikki      o'lchovli      chizmalar      dizayni      uchun      to'liq   
avtomatlashtirilgan   tizim   bo'lgan   bepul   chizilgan   dastur.   Ishlab   chiquvchilar   
dasturni   arxitektura   va   muhandislik   sohasidagi   vazifalarni   bajarish   uchun   
bog'lashadi. 
Qo'shimcha   plaginlar   yordamida   dasturning   funktsional   imkoniyatlarini   
kengaytirish   mumkin.   Dasturning   imkoniyatlari   haqida   shubha   yo'q,   ishlab   
chiquvchilar   dasturni   hatto   yulduzli   osmonning   2D   xaritasini   tuzishda   ham,   
quyosh   tizimida   yoki   molekulalar   kabi   juda   kichik   ob'ektlarni   namoyish   
qilish   uchun   ishlatilishi   mumkinligini   ta'kidlaydilar. 
Dastur   interfeysi   tezda   hal   qilinishi   mumkin,   chunki   u   juda   sodda   
tarzda   tashkil   etilgan. 
Dastur   qatlamlarni,   ob'ektlarni   guruhlashni,   buyruq   qatorini   va   boshqa   
funktsiyalarni   qo'llab-quvvatlaydi. 
Grafit
   -   bu   professional,   ammo   ayni   paytda   2D   va   3D   chizmalar   
va   diagrammalarni   yaratish   uchun   engil,   dasturiy   echim.   Bu   juda   ko'p   
sonli   turli   xil   funktsiyalar   va   rasmlarni   tezda   yaratish   uchun   vositalarga   
ega. 
Rasmlarni      tayyorlash      dasturi      texnik      universitetlarning      talabalari,   
dizaynerlar   va   oddiy   havaskorlar   uchun   juda   mos   keladi.   U   ko'p   sahifali   
PDF   hujjatlarni,   foydalanuvchilar   kutubxonalarini   yaratishi,   mashhur   CAD   
tizimlari      formatlarida      rasmlarning      aniq      eksporti      va      importini      yaratishi   
mumkin. 
Freecad 

---

37 
 
FreeCAD   bu   samarali   rivojlanayotgan   loyiha   bo'lib,   uning   maqsadi   
qimmat      SAPR      tizimlarini      to'liq      almashtirishdan      iborat      bo'lgan   
avtomatlashtirilgan      dizayn      tizimi      oldida      chizish      uchun      bepul      dasturdir.   
Shuning   uchun   FreeCAD-da   loyihalashtirish   yuqorida   ko'rsatilgan   dasturlarni   
loyihalashdan   farq   qilmaydi. 
Dasturda   siz   keyinchalik   ushbu   modellarning   proektsiyalarining   ikki   
o'lchovli   chizmalarini   avtomatik   ravishda   yaratib,   uch   o'lchamli   modellarni   
yaratishingiz      mumkin.      Chizmalarni      ko'p      formatlarda      import      qilishingiz   
mumkin.   Ko'p   rasm   chizish   vositalari   mavjud. 
Dasturda      siz      mantiqiy      operatsiyalarni      bajarishingiz,      keyinchalik   
uchinchi   tomon   dasturlarida   yuqori   sifatli   ishlash   uchun   3D   geometriyasini   
eksport   qilishingiz   mumkin   va   dastur   shuningdek   makroslar   bilan   ishlashni   
qo'llab-quvvatlaydi.   Va   shu   bilan   birga,   dastur   mutlaqo   bepul   va   ko'p   
platformali. 
Qoralama 
DraftSight   yana   bir   bepul   rasm   chizish   dasturi   bo'lib,   u   professional   
darajadagi      SAPR      tizimi      bo'lib,      ushbu      dasturlardan      foydalanish      qulayligi   
bilan      ajralib      turadi.      Ushbu      dastur      o'quvning      barcha      bosqichida      ko'p   
narsalarni   jalb   qilishi   kerak   bo'lgan   talabalar   uchun    mukammal   bo'lishi   
kerak.   Bundan   tashqari,   u   AutoCAD   yoki   KOMPAS-3D   pullik   analogini   
almashtirishi   mumkin. 
 
Chizish   uchun   ushbu   dastur   foydalanish   qulayligi   va   qulay   interfeysi   
bilan   analoglaridan   farq   qiladi. 
AutoCAD   darajasida   vositalar   to'plami,   bepul   rasm   chizish   dasturi   va   
DWG      va      DXF      chizilgan      formatlarini      to'liq      qo'llab-quvvatlash      asosida,   
dastur   birinchi   professional   SAPR   tizimlaridan   biriga   aylanishi   mumkinligini   
taxmin   qilish   mumkin. 
Chizma      dasturlarini      ko'rib      chiqishimiz      tugadi      va      siz     dasturni      rus   
tilidagi     interfeysi    yoki     alohida    dastur    siz    uchun     muhimmi      yoki     yaxlit   
echim   bo'ladimi,   oxirida   nimani   olishni   xohlaganingizga   qarab   har   biringiz   
uchun      dasturni      tanlashingiz      kerak      bo'ladi.      Ushbu      sharhdagi      barcha   
muhandislik      dasturlari      o'z-o'zidan      yaxshi,      shuning      uchun      tanlov      sizga   
tegishli. 
Ko'p   foydalanuvchilarga   onlayn   chizish   kerak   bo'lishi   mumkin.   Bu   
tegishli   vositalar   yordamida   shaxsiy   kompyuterda   yaratilishi   kerak   bo'lgan   
har   qanday   eskiz,   diagramma,   reja   yoki   texnik   rasm   bo'lishi   mumkin.   
Shu      bilan      birga,      kompyuterda      bu      uchun      zarur      dasturlar      bo'lmasligi   
mumkin,      bu      foydalanuvchini      loyihani      yaratishga      yordam      beradigan   
tarmoqdagi   manbalarni   Internetda   izlashga   majbur   qiladi.   Ushbu   maqolada   
sizga   qanday   qilib   Internetda   rasm   chizish   kerakligini   aytaman   va   bunga   
qanday   xizmatlar   yordam   beradi. 
 
 

---

38 
 
 
Internetda      onlayn      xizmatlarning      to'g'ridan-to'g'ri      tavsifiga      o'taylik.   
Ta'kidlayman,      chizmalar      yaratish      uchun      ushbu      xizmatlar      professional   
dasturlarga   nisbatan   ancha   siqilgan   funktsiyalarga   ega,   ammo   ular   ko'pgina   
asosiy   vazifalarni   hal   qilish   uchun   etarli   bo'lishi   mumkin.