N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva Shaxsiy KoMPyuter va ofis qUrilmaLarIGa texnik xizmat ko‘rSatish

8.2. Tarmoqlarni qurishning umumiy  tamoyillari
Birgalikda foydalanish deganda, har bir kompyuter o‘z 
resurslarini boshqa kompyuterga (bitta yoki bir nechta) taqdim 
qilishi, ammo bunda u resurslarni o‘zi boshqarishi tushuniladi. 
Shunday qilib, printerni boshqarishni turli kompyuterlar orasida 
burib qo‘yuvchi qurilma tarmoq qurilmasi bo‘la olmaydi. 
Aynan burib qo‘yuvchi qurilma bosmaga chiqarish topshirig‘iga 
ishlov beradi va kompyuterlardan hech biri, qachon boshqa 
kompyuter bosmaga chiqarish kerakligini bilmaydi. Bundan 
tashqari, bosmaga chiqarish topshirig‘i bir-biri bilan kesish-
maydi.
Tarmoqda birgalikda foydalanilayotgan printerni masofaviy 
kompyuterdan boshqarish mumkin, u esa o‘z navbatida turli 
kom 
pyuterlardan bosmaga chiqarish topshirig‘ini serverning 
qattiq diskida saqlab, qabul qilishi mumkin. Foydalanuvchilar 
topshiriqni bajarish tartibini o‘zgartirishlari, ularni ushlab tu-
rishlari yoki bekor qilishlari mumkin. Qurilmalardan foyda lanish 
parol yordamida cheklanadi, ammo buni burib qo‘yuv chidan 
foydalanganda amalga oshirib bo‘lmaydi.
Asosan tarmoq bo‘yicha har qanday saqlash yoki kiritish-
chiqarish qurilmasidan foydalanishni taqdim qilish mumkin, 
ammo ko‘pincha foydalanish quyidagi qurilmalarga beriladi:

---

137
 
– printerlar;
 
– diskli jamlagichlar;
 
– optik jamlagichlar (CD/DVD – ROM, CD – R, CD – RW 
va boshqa);
 
– modemlar;
 
– fakslar;
 
– zaxiraga nusxalovchi tasmali qurilmalar;
 
– skanerlar.
Tarmoq qurishning umumiy tamoyillarini ko‘rib chiqamiz.
8.3-rasmda kompyuterning tashqi qurilmalar bilan o‘zaro 
aloqasini ko‘rsatuvchi tashkiliy sxemasi keltirilgan.
Axborot almashuvi apparat va dasturiy vositalarning barchasi, 
interfeysli karta, TQ drayveri va TQ kontrolleri bilan amalga 
oshiriladi.
Resurslardan birgalikda foydalanish vaqtidagi almashuv 
tartibi quyidagicha: