O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Jinoiy   javobgarlik.

  Mehnatni   muhofaza   –   qilish   qoidalarining   qo‘pol 

buzilishi natijasida og‘ir jarohatlanish yoki bir necha kishining og‘ir jarohatlanish 

sodir bo‘lsa yoki baxtsiz hodisa o‘lim bilan tugasa, qoidani buzishda ayblangan 

rahbar hodim jinoiy javobgarlikka   tortiladi. Jinoiy javobgarlik rahbar xodimni 

vazifasidan   chetlatish   yoki   ma’lum   muddatga   ozodlikdan   mahrum   qilish   bilan 

belgilanadi.

Chegaralangan moddiy javobgarlikda kollejga yetkazilgan zarar ma’muriyat 

buyrug‘iga     asosan   ishchi     va   xizmatchining   oyligidan   undirib   olinadi.   Bunda 

aybdor shaxsning roziligi bilan oyligidan (uchdan biridan oshmasligi sharti bilan) 

ushlab qolinadi.

49

---

To‘liq moddiy javobgarlik jinoyat sodir bo‘lgan taqdirda va aybdor jinoiy 

ish qilgan bo‘lsa, uni javobgarlikka tortish bilan bir qatorda   sanoat korxonasiga 

keltirilgan   moddiy   zararni   ham   to‘liq   qoplashga   majbur   qilinadi.   Bunday 

javobgarlik qarorlarini   tuman yoki   shahar sudi   organlari chiqaradi. Bu holda 

korxona   ma’muriyati   tomonidan   aybdorning   haqiqatdan   ham   aybdor   ekanligini 

tasdiqlovchi hujjatlar ko‘rsatilishi kerak.     

Hozirgi zamon fan va texnikasining o‘sishi yangidan-yangi  texnologiya va 

mashina – mexanizmlarning joriy etilishi, ishlab chiqarishda ishlayotgan har bir 

xodimning     yuqori   malakali,   texnika   qonunlarini   tushunadigan   va   unga   amal 

qiladigan bo‘lishlarini talab qiladi.

Instruktajlarni   asosan   to‘rt   guruxga   bo‘lib   qarash   mumkin:   1)   kirish 

instruktaji; 2) ish joyidagi instuktaj; 3) vaqti-vaqti bilan o‘tkaziladigan instruktaj 

va  4) rejadan tashqari instruktaj (GOST 12.004-74 (MXSS)).