Windows da razryad (разрядность) nima va u nima uchun kerak ?

64-bit

li  va 

32-bit

li 

dasturlarni  ishga  tushira  olishidadir,  an’anaviy 

x32

  esa  faqatgina 

4  Gb

ayt 

xotiragacha  murojaat  qilishi,  faqatgina 

3  Gbayt

gacha  xotirani  ko‘ra  oladigan, 

32-

bit

li dasturlarni ishga tushirishi mumkin (oddiy qilib aytganda, agar kompyuterda 

xattoki 

4 Gbayt

 (va undan ortiq) xotira bo‘lgan taqdirda ham,

 32-bit

li tizim shundan 

faqat 

3 Gbayt

ini ko‘rishi va foydalanishi mumkin, qolgan xotira esa shunchaki qolib 

ketadi, chunki tizim ham, dasturlar ham shunchaki undan ortig‘ini ko‘ra olmaydi). 

x64

 versiyasida esa vaziyat boshqacha: 

32-bit

li dasturlar uchun barcha 4 (va 

undan  ortiq) 

Gbayt

, 

64-bit

li  dasturlar  uchun  esa  fizik  tarzda  kompyuterga 

o‘rnatilgan to‘liq operativ xotiradan erkin foydalanish mumkin bo‘ladi. Yana bir bor 

takrorlaymen, 

64-bit

li  tizim  u  va  bu  dasturlarni  ishga  tushirishi  mumkin,  lekin 

aksincha emas.

 

 

 

 

 

 

---

 

 

Windowsning qanday razryadligini tanlash lozim va 

nima uchun? 

Windows 

x64

 razryadligiga o‘tishning barcha ijobiy va salbiy tomonlari: 

– 64-bit versiyali Windowsning ko‘rinishi va  foydalanuvchi tomonidan his etilishi 

oddiy  32-bitliga  o‘xshash  hisoblanadi,  ya’ni  unda  hech  qanday  bir  yangiliklar  va 

bonuslarning  o‘zi  yo‘q,  biroq  ko‘pyadroli  protsessorlarga  ega  foydalanuvchilar 

ushbu  ko‘rinishdagi  tizimda  va  unda  64-bitli  dasturlardan  foydalanganda  ishlash 

samaradorligini oshishini sezishlari mumkin (bu esa barcha uchun va har doim ham 

dolzarb emas); 

– x64 – 4 va undan ortiq hajmdagi operativ xotirani ko‘rishi va ishlashi mumkin. x32 

esa operativ xotiraning fizik ko‘rsatkichi kattaroq bo‘lishiga qaramasdan faqatgina 3 

Gbaytni  ko‘ra  oladi.  Ya’ni  kompyuterida  katta  zaxiradagi  xotirasi  bor 

foydalanuvchilar  64-bitli  tizimda  ko‘proq  samaradorlikka  erishishadi  va  operativ 

xotiraning yetishmovchiligi kabi muammolarga kamroq duch kelishadi; 

– Ishlab chiqaruvchilar tomonidan hamma kompyuterlar va qurilma (hardware)lar 

uchun ham 64 razryadli versiyadagi drayverlar ishlab chiqilmagan, bu esa quyidagi 

turdagi  tizimga  o‘tishda  muammo  tug‘dirishi  mumkin.  Ona  platasi  (материнская 

плата),  videokartalar  va  hkz.larni  ishlab  chiqaruvchilarning  rasmiy  saytlaridan 

drayverlarning mavjud ekanligini tekshirishingiz lozim, bu orqali Sizga 32 razryadli 

tizimdan boshqasiga o‘tish yoki o‘ta olmaslik ayon bo‘ladi; 

–  Ko‘pchilik  x32li  dasturlar  x64da  bemalol  ishlay  olishi  mumkin,  lekin  aksincha 

holatda ishlay olmaydi; 

– O‘tishning mazmuni asosan kompyuterdagi xotira hajmiga borib taqaladi. Agar 4 

Gbaytdan  kam  bo‘lsa,  u  holda  o‘tishdan  mazmun  yo‘q.  Agar  ko‘proq  bo‘lsa  (yoki 

xotirani kengaytirish istagi paydo bo‘lsa), unda bemalol x64 bitli OS o’rnatsa bo‘ladi. 

---

 

 

Shunisi tabiiyki, ko‘pchilik tizimlar, dasturlar va o‘yinlar uchun “Xotira qancha ko‘p 

bo‘lsa – shuncha yaxshi” qoidasi dolzarb hisoblanadi; 

–  Mening  tanlovim  –  bu  x64,  chunki  katta  hajmdagi  xotira  bu  ko‘p  yadroli 

protsessorlar uchun yuqori samaradorlikdir.