O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim

Go To, Select boshqaruv strukturalari 
If  va  Select  boshqaruv  strukturalari 
boshqaruv  operatorlari
  yoki 
echim 
qabul qiluvchi konstruktsiyalar
 deb ataladi. Shu bois ular dastur operatorlarining 
odatdagi  ketma-ket  bajarilishini  o`zgartiradi.  Bu  konstruktsiyalar  ishlatilmaganda 
dastur birinchi operatordan oxirgi operatorgacha ketma-ket bajariladi. Echim qabul 
qiluvchi  operatorlarini  qo`llgash  dasturda  hosil  bo`lgan  shartlarga  boi‘lik  holda 
aniqlangan amallarni bajarishga imkon beradi.  
misol: Tarmoqlanuvchi dastur 
Cho`kayatgan kemadan seyfni chiqarib olish masalasi. Agar illyuminator R 
radiusli  doira  shakliga,  seyf  AxBxC  o`lchamdagi  to`g‘riburchakli  parallelepiped 
shakliga ega bo`lsa, seyfni chiqarib olish mumkinmi yoki yo`g‘mi, shuni tekshirish  
Seyfni  chiqarib  olish  mumkin,  agar  uning  eng  kichik  yoqining  diagonali 
illyuminator  diametridan  kichik  bo`lsa.  Shu  bois  parallelepipedning  yoqlari  mos 
ravishda  AxB,  AxC  va  BxC  bo`lsa,  ularning  ichidan  diagonali  illyuminator 
diametridan  kichik  bo`lgan  minimal  juftligini  aniqlash  yetarli.  Buning  uchun 
parallelepipedning yoqlari o`sish tartibida joylashtiriladi.  
Algoritm: 
1.
 
R, A, B, C larni kiritish. 
2.
 
A qiymati A,B,C qiymatlari ichidagi minimali ekanligini tekshirish. 
3.
 
Agar minimal bo`lsa, B ning C dan kichikligini tekshirish. 
4.
 
Agar kichik bo`lsa,  A,B,C ketme-ketligini aniqlash. 
5.
 
Agar yo`q bo`lsa, A,C,B ketme-ketligini aniqlash. 
6.
 
Agar yo`q bo`lsa, B ning A,B,C qiymatlari ichida minimalligini tekshirish 
7.
 
Agar minimal bo`lsa, A ning C dan kichikligini tekshirish. 
8.
 
Agar kichik bo`lsa, B, A, C ketme-ketligini aniqlash. 
9.
 
Agar yo`q bo`lsa, B,C,A ketme-ketligini aniqlash. 
10.
 
Agar yo`q bo`lsa, A ning B dan kichikligini tekshirish. 
11.
 
Agar kichik bo`lsa, C, A, B ketme-ketligini aniqlash.  
12.
 
Agar yo`q bo`lsa, C,B,A ketme-ketligini aniqlash.  

---

 
320 
13.
 
Parallelopipedning 
kichik 
diagonali 
illyuminatorning 
diametridan 
kichikligini tekshirish.  
14.
 
Agar kichik bo`lsa, “Seyfni chiqarish mumkin” degan xabarni ko`rsatish. 
15.
 
Agar  yo`q  bo`lsa,  “Seyf  illyuminatordan  chiqmaydi”  degan  xabarni 
ko`rsatish.