Botanika indd

hiijayralarining  mikroskop 
Hujayra  qismlari
 
ostida  ko‘rinishi 
i n ___
Hujayralaming  xilma-xilligini  ko‘rish  uchun 
0
‘simlik- 
laming  turli  organlaridan preparat tayyorlash  kerak.
Misol  uchun  piyozning  shaffof  yupqa  pardasidan  pre­
parat  tayyorlash  ancha  oson.  Buning  uchun  uning  etli  qo- 
big‘idan  yupqa  shaffof  pardasi  ajratib  olinadi  va  buyum 
oynasidagi  tomchi  suvga  qo‘yiladi.  Uning  hujayralari  shak- 
lining  cho‘ziqligi,  zichroq joylashganligi  va  plastidalaming 
rangsizligi  bilan  boshqa  o‘simlik  hujayralaridan  farq  qiladi 
(10-rasm).
Hujayralar o‘lchami jihatidan ham bir-biridan farq qilishi 
endi  sizga  ma’lum.
Ko‘pchilik  o‘simliklaming  hujayrasi  juda  kichkina 
bo‘ladi.  Lekin yiriklari  ham bor.  Masalan,  chigit yuzasidagi 
tola (tuk) bitta hujayradan iborat bo‘lib, uzunligi  3-4  sm ga 
yetadi  (11-rasm).
Shunday  qilib,  har xil  turga tegishli  o‘simliklar hujayrasi 
o‘ziga xos  shaklda bo‘lishiga ishonch hosil  qildik.  Hatto bir 
tup  o‘simlikning turli  organlaridagi hujayralar ham har xil -  
cho‘ziq,  yumaloq,  ko‘p  qirrali va boshqa  shakllarda bo‘lishi 
mumkin.  Hujayralar  shakliga  va  bajaradigan  vazifasiga  qa- 
rab  xilma-xil  bo‘ladi.

---

11-rasm. Chigit