O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi

11 – laboratoriya ishi 
 
FREZALARNING TUZILIShI VA QO’LLANIShI 
 
Ishdan  maqsad: 
Metallarga  kesib  ishlov  berishda  qo’llaniladigan 
frezalarning turlari, konst ruktsiyalari va geometrik parametrlari bilan tanishish. 
 
Umumiy ma`lumotlar 
 
Frezalar
–ko’p  tishli  kesuvchi  asbob  bo’lib,  tekis  yuzalar,  paz,  shakldor 
yuzalar  va  aylanma  detallarga  ishlov  berish  uchun  qo’llaniladi.  Frezalash 
jarayonida  zagotovka  bilan  frezaning  tishlari  birikishda  bo’lib  qirindini 
o’zgaruvchan  qalinligini  kesadi.  Bunda  kesuvchi  qismlarning  faol  uzunligini  
yuqoriligi  sababli  frezalash  jarayonining  yuqori  unumdorligi  ta`minlanadi. 
Frezalash  jarayoni  yuqori  tezlikda  kechib,  kesuvchi  tishlar  kesish  zonasidan 
davriy  ravishda  chiqib  sovishi  va  kesuvchi  qirralardagi  issiqlik  kuchlanishini 
chiqishini ta`minlaydi. 
 
Frezalash  kinematikasi  sodda:  freza  bosh  yuritmadan  aylanma  xarakatni 
oladi,  dastgoh  stoliga  moslama  yordamida  mahkamlangan  zagotovka  esa 
dastgohning alohida yuritmasidan surish xarakatini oladi. Bunda surish xarakati 
to’g’ri chiziqli, aylanma yoki vintsimon bo’lishi, frezani kesuvchi qirralarining 
xarakati  esa  o’q  bo’ylama  to’g’ri  chiziqli,  vintsimon  yoki  shakldor  bo’lishi 
mumkin. 
 
Frezalar quyidagi belgilari bo’yicha