Arnawli bilimlendiriw ministrligi berdaq atinda

3.2. Iymek sızıqlı qozǵalıs (Sheńber boyınsha qozǵalıs) 

Teń ólshewli sheńber boyınsha qozǵalısta tezlik vektorı  baǵıtı tezleniw vektorı 

baǵıtı menen perpendikulyar boladı. Tezlik vektorı baǵıtı qozǵalıs baǵıtına urınba 

baǵıtta baǵıtlanadı. 

Eger  dene  A  tochkasınan  B  tochkasına   

𝜑

  múyeshin  jasap  burılsa,  onda                           

𝜑 = 𝑅𝑆 

boladı. Tezlik  vektorı  orınawıstırıw  vektorınan  waqıt  boyınsha alınǵan 

birinshi tártipli tuwındıga teń. 

 

 

bul jerde 

𝜑

 awısıw múyeshi bolsa, onnan waqıt boyınsha alınǵan birinshi tuwındı 

burılıw múyeshi tezligine  

 

ǵa teń boladı. 

𝜗 = 𝜔𝑅

 

Deneniń sızıqlı tezligi menen múyeshlik tezligi arasındaǵı baylanıs kelip shıǵadı. 

a

τ

 -tangencial' tezleniw qozǵalıs baǵıtına urınba baǵıtta bolıp, sızıqlı tezlik baǵıtı  

τ birlik vektorı boyınsha baǵıtlanadı.  

a

n

 -normal' tezleniw yamasa orayǵa umtılıwshı tezleniw radius vektorı boyınsha, 

n-normal' qurawshı baǵıtı boyınsha baǵıtlanadı. 

Máseleler sheshiw oqıw protsessiniń ajıralmas bólegi bolıp esaplanadı. Fizikada 

teoriyalıń rolin tereńirek  túsindiriw, fizikanı oqıtıwdıń dáslepki basqıshındaģı bir 

qatar áhmiyetli máselelerdi sheshiwge járdemlesedi. 

---

18