Samarqand iqtisodiyot va servis instituti «xalqaro turizm va turizm servisi» kafedrasi

Italiya  modeli.
  Italiyada  qishloq  turizmi  ko‘pincha  dehqon  turizmi  deb 
ataladi va turistik dasturlar asosan  3 mavzuda tuziladi va ishlab chiqiladi: 
1.
 
Tabiat va sog‘liq 
2.
 
An’anaviy gastronomiya 
3.
 
Sport 
Qayd  qilingan  tur  mahsulotlar  ishlab  chiqilgan  maxsus,  ixtisoslashgan 
qishloqlar bor. Masalan, K’yaniy, Umbriya va Sitsiliya provinsiyalari faqat «tabiat 
va sog‘liq» yo‘nalishiga moyil turistlarni qabul qilishadi.  
Vinochilik  turizmi  ham  xuddi  Fransiyadagidek,  turistlar  vino  tayyorlash 
uchun bog‘bonga yordam beradi, bog‘bon esa ish haqqiga uzum beradi va uzumni 
achitish  jarayoni,  uzumning  vinoga  aylanish  texnologiyasini  o‘rgatadi  va 
boshqalar. 
Dengiz  yoqasiga  asosan  baliq  ovlashga  chiquvchi  turistlar,  Abruppoga  – 
zaytun yog‘iga qiziquvchi turistlar tashrif qilishadi. 
Qishloq  turizmida  joylashish  vositalarini  tanlash  tarkibi  quyidagicha: 
appartamentlarda – 44%, xona – appartamentlarda – 22%, faqat xonalarda – 4 %. 
Qishloq  turizmini  rivojlantirishda  asosan  Yevropa  davlatlaridagi  modellarni 
keltirishimizning  asosiy  sababi  shundan  iboratki,  dunyodagi  ko‘plab  mamlakatlar 
o‘zlarida  qishloq  turizmini  rivojlantirish  uchun  hozirda  asosan  qayd  qilingan 
modellarni joriy qilishmoqdalar. 
Eng  muhimi  shundaki,  Yevropa  davlatlari  qishloq  turizmini    rivojlantirish 
uchun  hamkorlikda  «Qishloq  turizmini  rivojlantirish  strategiyasi  va  dasturi», 

---

212 
 
«Qishloq turizmi bozorida takliflar va talablarning o‘zgarish istiqbollari»ni ishlab 
chiqdilar.  Ushbu  hamkor  dasturlar  asosida  Buyuk  Britaniya  davlati  1998-yilda 
qishloq turizmida 350 ming yangi ish o‘rinlarini tashkil qildilar. 
Qayd  qilinganlardan  xulosa  qilish  mumkinki,  mamlakatimizda  qishloq 
turizmini  rivojlantirishda  Yevropa  modellarini  yaxshi  o‘rganishimiz,  bu 
modellardan  qishloqlarimizda  foydalanish  imkoniyatlarini  o‘rganishimiz,  hamda 
qishloq turizmini rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqishimiz kerak bo‘ladi. 
Qishloq  turizmi  rivojlangan  Yevropa  davlatlarining  tajribalaridan  ma’lum 
bo‘ldiki,  ushbu  davlatlar  qishloq  turizmini  rivojlantirishga  bundan  50  yil  oldin 
kirishgan. Dunyoda qishloq turizmi rivojlanishi bo‘yicha birinchi o‘rinda turuvchi 
Fransiya  davlatining  qishloq  turizmini  rivojlantirish  modelini,  Buyuk  Britanya 
modelini,  Germaniya  modelini  va  Italiya  modelini  qishloq  turizmini  xalqaro 
modellar deb tan olishining sababi ham shunda. 
Endi  O‘zbekistonda  qishloq  turizmni  rivojlantirish  uchun  qayd  qilingan 
modellarning qaysi biri o‘ng‘ayroq va qulayroq? Agar bu modellarning tuzilishi va 
ishlash  tamoyillarini  o‘rganganimizda  ularning  barchasini  qishloq  turizmini 
rivojlantirishimiz uchun qo‘llash hech qanday muammolarni keltirib chiqarmaydi, 
shu  bilan  birga  oson  ham.  Chunki,  qishloq  turizmini  rivojlantirishdagi  asosiy 
manba  –  turistik  resurslarning  xilma  –  xilligi  bizda  yuqorida  qayd  qilingan 
Yevropa davlatlaridagidan ham ko‘p. 
Yevropa  davlatlari  qishloq  turizmini  rivojlantirish  uchun,  dastlab  qishloq 
turizmini  rivojlantirishning  maqsadi  va  vazifalarini  belgilab  olishgan,  so‘ngra 
qishloq turizmini rivojlantirishga javob beruvchi, davlat vakolatini olgan tashkilot 
tuzishgan  (masalan,  Fransiyada  –  «Turizm  va  qishloq  yerlari  assotsiatsiyasi»; 
Britaniyada  –  «Britaniya  turistik  kengashi»  va  «Qishloq  yerlarini  rivojlantirish 
agentligi»; Avstriyada – «Avstriya fermerlik turizmi assotsiatsiyasi» va boshqalar). 
O‘zbekistonda  qishloq  turizmini  rivojlantirishdagi