‘z b e k is t n r e spu b L ik a si o L iy va ‘r t a maxsus



Download 3,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/78
Sana21.01.2022
Hajmi3,83 Mb.
#395779
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   78
Bog'liq
Logistika asoslari

Nazorat savollari:
1.  «Logistika»  fanining  vujudga  kelishiga  qanday  voqeliklar 
sabab  bo‘lgan?
2.  «Logistika»  fanining  rivojlanish  bosqichlarini  nechta  davrga 
ajratish mumkin?
3.  Logistikaning  rivojlanish  bosqichining  birinchi  davri  qanday 
belgilari bilan tavsiflanadi?
4.  Logistikaning  rivojlanish  bosqichining  birinchi  davri  qanday 
belgilari bilan tavsiflanadi?
5.  Logistikaning  rivojlanish  bosqichining  uchinchi  davri  qanday 
ataladi?
1.3. Logistikaning asosiy maqsadi, masalalari va tushunchalari
Logistikaning  asosiy  maqsadi 
raqobat  bozorida 
boshqa 
raqobatchilardan yaxshiroq holatda boMish va ko‘proq foyda  olishni 
ta ’minlashdir.  Bu  maqsadga  erishish  moddiy  oqimlarni  boshqarish
14


jarayonlarida  quyidagi  qoidalarga  amal  qilishni  taqozo  etadi 
(logistikaning yetti qoidasi):
-  MAHSULOT  yoki  OBYEKT  (SUBYEKT)  -  zarur  mahsulot, 
mos obyekt (subyekt);
- SIFAT - mos keladigan sifat;
- MIQDOR - kerakli miqdorda;
- VAQT - kerakli vaqtda yetkazilishi  kerak;
- JOY - kerakli joyga;
- XARAJATLAR - каш xarajatlar bilan;
- ISTE'M OLCHl - kerakli (mos) iste’molchiga.
Hozirgi paytda logistika sohasidagi nazariy va amaliy natijalarni 
Qmmalashtirish,  ulam ing  samaradorligini  oshirish  maqsadida  turli 
mamlakatlarda logistik tashkilotlar faoliyat ko‘rsatmoqdalar.  «Ishlab 
chiqarish va zaxiralami  boshqarish muammolari  Amerika jamiyati», 
«Menejment  muammolari  bo‘yicha  Amerika  kengashi»,  «Logistika 
Vft  transportlashtirish  bo‘yicha  Amerika  jamiyati»,  «Material 
boshqaruvi  bo‘yicha  Xalqaro jamiyat»,  «Rossiya  logistika  bo‘yicha 
muvofiqlashtirish kengashlari» va boshqalar.
1990-yillarga  kelib  logistika  fani  xalq  xo‘jaligining  barcha 
•ohalarida  qo‘liana  boshlandi.  Hozirgi  kunda  logistikanig  quyidagi 
•ohalari (yo‘nalishlari) vujudga keldi:
- axborot logistikasi;
- xarid  logistikasi;

- ishlab chiqarish logistikasi; 
r  - taqsimot logistikasi;
- zaxiralar logistikasi;
- omborlar logistikasi;
- transport logistikasi;
- bojxona logistikasi va boshqalar.
A x b o ro t  logistikasi.  Moddiy  oqimlami  samarali  boshqarish 
n trk a z id a   logistik  tizimda  aylanib  yuruvchi  axborotlami  qayta 
lihlash va ulami samarali boshqarish yotadi.
Logistik 
axborot 

bu 
logistik 
tizimlami 
boshqarish 
Jirayonlarini ta ’minlovchi  bilimlar majmuasidir.
Logistikani  axborot  ta’minotining  maqsadi  -  moddiy  oqimlar 
bwftkatini  kompleks  rejalashtirish,  nazorat  qilish  va  samarali 
boshqarish uchun m a’lumotlar bilan ta ’minlashdir.


X a rid   logistikasi-  bu  korxonani  moddiy  resurslar:  xomashyo 
materiallari  va  tovarlar  hamda  butlovchi  mahsulotlar  bilan 
ta’minlash jarayonida  moddiy  oqimlarni  boshqarish  faoliyatidir.  Bu 
faoliyat  barcha  turdagi  moddiy  resurslarni  tashkil  etish,  yetkazib 
beruvchidan  xarid  qilib  olish,  tashib  keltirish,  qabul  qilish,  saqlash 
va boshqa shunga o ‘xshash ishlarni qamrab oladi.
Ish lab   ch iq arish   logistikasi.  M a’lumki  moddiy  oqimlar 
birlamchi  xomashyo  manbaidan  oxirga  iste’molchiga  zarur  bo‘lgan 
tovar  ko‘rinishida  yetib  borgunicha  bir  qancha  ishlab  chiqarish 
zvenolaridan  o ‘tadi.  Bu  bosqichlarda  moddiy  oqimlarni  boshqarish 
ishlab chiqarish  logistikasi  deb ataladi.
Ishlab  chiqarish  logistikasining  asosiy  maqsadi  moddiy  oqim­
larni  korxonaning  ishlab  chiqarish  uchastkalarida  ishlov  berib  tay- 
yor  mahsulotga  aylanishida  unga  sarflanadigan  xarajatlarni  kamay- 
tirish va m ahsulot sifatini ta ’minlashdir.
T aq sim o t  logistikasi.  Taqsimot  logistikasi  -  bu  moddiy  oqim­
larni  har  xil  xaridorlar  o ‘rtasida  taqsimlash  jarayonida  amalga 
oshiriladigan kompleks vazifalardir.
Taqsimot  logistikasining  asosiy  maqsadi  kerakli  tovarlarni 
kerakli  joyga,  kerakli  vaqtda  va  kerakli  sifatini  ta’minlagan  holda 
eng kam xarajatlar bilan yetkazib berishdir.
O m b o rla r  logistikasi.  Omborlar  logistik  tizimlaming  asosiy 
elementlaridan  biri  hisoblanadi.  Yetkazib  berish zanjirlarida moddiy 
oqimlarni  boshqarish  samaradorligi  ombor  x o ‘jaligining  qanday 
ishlashiga  bogMiqdir.  Ombor  xo‘jaligi  mahsulot  sifatining  saqla- 
nishi,  ishlab  chiqarish  va  transportning  bir  maromda  ishlashini, 
korxona  maydonidan  samarali  foydalanishni,  transport  vositalari- 
ning ortiqcha turib  qolishini kamaytirish  imkonini  beradi.
T ra n s p o rt  logistikasi.  Birlmachi  ishlab  chiqaruchidan  to  oxirgi 
iste’molchiga  moddiy  oqimlarni  yetkazib  berishda  bajariladigan  aso­
siy  logistik  operatsiyalar  transport  vositalarinig  ishtirokida  amalga 
oshiriladi.  Transportning  mahsuloti  bu  moddiy  narsalami  ishlab 
chiqish emas, balki  iste’mllchilarga transport xizmatini ko‘rsatishdir.
Logistika  obyekti.  Logistikaning  asosiy  obyekti  bu  moddiy  va 
yo‘lovchilar  oqimi  bo‘lib,  ularni  harakatga  keltirish  va  boshqarish 
uchun  yordam  beradigan  axborot,  moliya  va  shunga  o ‘xshash 
boshqa oqimlardir.
16


Logistikaning  tamoyillari  -  moddiy  va  servis  oqimlarni  opti- 
mallashtirish asosida korxonalar faoliyati  samaradorligini  oshirishga 
yo‘naltirilgan  tizimli  qarashlardir.  Logistika  tamoyillari  tizimli 
yondoshuv asosida amalga oshiriladi.
Logistik  vazifalar  (funksiyalar)  -  logistik  tizim  maqsadlarini 
am alga 
oshirishga  yo‘naltirilgan  logistik  operatsiyalar  majmuasidir. 
Masalan,  asfalt  zavodiga  karyerdan  shag‘al  yetkazib  berish  bir qan- 
Cha 
bosqichlardan  iborat  bo‘ladi:  shag‘alni  yumshatish,  shag'alni 
atomobillarga ortish, zavodga tashib (yetkazib) berish operatsiyalari. 
Ko‘rinib  turganidek,  bu  ishlar  bir  maqsadga,  ya’ni  zavodni  shag‘al 
bilan 
ta’minlab  berishga  qaratilgan  operatsiyalardan  iborat  boMib 
Ulami 
bitta qilib  logistik funksiyaga misol deb atash mumkin.
Logistik  operatsiyalar  -  moddiy  va  axborot  oqimlarini  o ‘zgar- 
tishiga 
qaratilgan  alohida  harakatlar  majrruasi.  Masalan,  shag‘alni 
yumshatish,  avtomobilga  ortish  va  yetkazib  berishni  uchta  ope- 
Tttsiyaga ajratish mumkin.
Logistika  zanjiri  -  biron-bir  moddiy  yoki  nomoddiy  oqimlarni 
ishlab  chiqaruvchidan  iste’molchiga  yetkazib  berish  mumkin  bo‘l- 
gan variantlar majmuasi.
Yuklarni  bir joydan  ikkinchi joyga ko‘chirishda har xil  sxema- 
larda 
olib  boriladi,  bitta  va  har  xil  transport  turlari  qatnashishi 
m umkin.
Markaziy  ombor


Download 3,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   78




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish