‘z b e k is t n r e spu b L ik a si o L iy va ‘r t a maxsus

Xomashyo
korceaiuu
KrjalMktirisb
Tover ishlab 
cl&garvvctu
 
коп ни »
Rcjaltsbtlrish
l^urji savtfi» 
Niaii
СЬякаля savda 
bazasi
1- Do'koe
\
I
 
I
iJ*
T  
i
i
 
?
2
-Do*koB
IK ib'tlM I
IfejaiafbtiraH
1
Г
Rrjdlukpriili
1
I
s
T
*■{-
t*
M
о
1
 
11
L
CH
I
L
A
R
4 -
 rasm. Moddiy oqimlarni boshqarishda logistik yondoshuv
 
Nazorat savollari:
1.  Avtomobillarda  yuklarni  tashish  ishlari  50-yillargacha  qan­
day amalga oshirilar edi?
2. 
Tashishning  markazlashtirilgan 
usuli  qanday  amalga 
oshiriladi?
3.  Yuklarni yetkazib  berishning markazlashtirilgan usuli  qanday 
afzalliklarga ega?
24

---

4.  Zaxiralar  hajmi  nima  uchun  logistik  yondoshuvdan  kichik 
boMadi?
5.  Moddiy  oqimlarni  boshqarishda  logistik  yondoshuvning 
O'ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?
1.5. Logistikaning funksiyalari
Moddiy  oqimlarni  insonlar  tomonidan  boshqarish  avval 
k o ‘rsatib 
o ‘tilganidek  ishlab  chiqarish,  savdo  va  boshqa  xo‘jalik 
feoliyatlar 
iqtisodiyotning  boshlang‘ich  davrida  ham  amalga  oshi- 
rilib 
kelingan.  Logistikaning  yangiligi  shundan  iboratki,  avvalo,  u 
m oddiy 
oqimlarni boshqarish foydasiga har xil xo‘jalik faoliyatidagi 
Im tiyozlarning 
o ‘rni  almashinishiga  olib  keladi.  Moddiy  oqimlarni 
boshqarishni 
yaxshilash  uchun  xo‘jalik  faoliyatini  takomillash- 
tlrishdagi 
tizimli  yondoshuv  logistikaning  asosiy  tamoyillaridan  biri 
hisoblanadi.
Iqtisodiyotda  moddiy  oqimlarni  boshqarishda  xilma  xil 
m asalalar 
yechiladi.  Bu  talab  va  ishlab  chiqarishni  bashorat  qilish, 
tashish 
hajmlarini  aniqlash,  moddiy  oqimlarning  optimal  hajmi  va 
y o 'n alish ini 
aniqlash,  omborlashtirish,  qadoqlash  va  shunga 
0 ‘xshash 
ishlar.
M oddiy  oqimlarni  boshqarishda  quyidagi  korxona  va  tashki- 
lotlar asosiy o ‘rin tutadi:
- transport korxonalari;
- transport- ekspeditsion korxonalar;
• ulgurji savdo korxonalari;
• tijorat- vositachi korxonalar;
-  tayyorlovchi  korxonalar  va  ularning  har  xil  logistik 
operatsiyalarini bajaruvchi omborlari.
Bu  korxona  va  tashkilotlaming  kuchi  bilan  moddiy  oqimlar 
Vujudga keladi va tovarlarnmg harakati bevosita nazorat qilinadi.
M oddiy 
oqimlar  harakatini  tashkil  etishda  marketing  va 
ttl’m inot 
xizmati,  ishlab  chiqarish  bo‘limlari,  transport,  omborxona 
XO'jaligi  va  sotuv  xizmati  ishtirok  etadi.  Bu  bo‘limlaming  ishida, 
k o 'p in ch a, 
kelishmovchiliklar vujudga kelishi mumkin.
Bu  kelishmovchiliklami logistik boshqarish  orqali  bartaraf etish 
m um kin.
25

---

Logistik  boshqarish  funksiyalarini  uchta  guruhga  ajratish 
mumkin:
-logistik jarayon  qatnashchilarining  faoliyatini  rejalashtirish  va 
muvofiqlashtirish;
- buyurtmalami bajarish  ishlarini sozlab  borish;
- moddiy oqimlar harakatini nazorat qilish.
Rejalashtirish 
va 
muvofiqlashtirish 
funksiyalari 
amalga 
oshirilayotganida  moddiy  oqimlar  harakatining  rejasi  va  grafigi 
tuziladi,  ular barcha bo‘limlaming rejalari bilan bog‘lanadi.