Qashqadaryo viloyati Kitob tuman Xalq ta’limi bo’limiga qarashli 3–umumiy o’rta ta’lim maktab kimyo fani o’qituvchisi Xaitova marg’uba ning «tabiiy fanlarni o’qitishda integratsiya va raqamli resurslardan foydalanish»

timsollarni shakllantirish.  

D.Yormatovaning  «Tabiiy  fanlarning  zamonaviy  konstepstiyasi» 

va  E.O.Turdiqulov  tomonidan  ishlab  chiqilgan  «Tomchi  suvda  hayot 

jilvasi»  loyihasi  tahliliga  suyangan  holda  shuni  qayd  qilish  mumkinki, 

tabiatshunoslikka  oid  asosiy  bilimlarni  3–4–sinflardan  boshlash  yaxshi 

natija 

beradi. 

Shu 

asosda 

3–4–sinflar 

uchun 

yaratilgan 

«Tabiatshunoslik»  kursining  asosiy  mazmuni  va  tuzilish  ketma–ketligi 

1–jadvalda  keltirilgan.  1–jadval.  «Tabiatshunoslik»  o’quv  kursining 

qisqacha tuzilishi. 

---

  

№

 

Mavzular 

Etakchi g’oya 

O’quv materialining mazmuni 

Tayyorlov bloki: tabiatning tizimli tashkil etilganligi to’g’risidagi  

g’oyani idrok etishga tayyorlaydi 

1 

Tabiatshunoslik 

fani nimani 

o’rganadi? 

Tabiatshunoslik fani tabiat va 

insonning birligi to’g’risidagi bilim 

sifatida; zamonaviy dunyo global 

muammolarining tizimli xarakteri 

Tabiat va inson to’g’risidagi bilimlar 

qanday paydo bo’lgan? 

Inson hayotida tabiatning o’rni. 

Tabiat rivojida insonning o’rni. 

Zamonaviy dunyoning global 

muammolari. Global muammo nima? 

Zamonaviy tabiatshunoslik–tabiat va 

inson to’g’risidagi ko’plab fanlar 

majmui (fizika, kimyo, biologiya, 

geografiya, geologiya, texnika). 

2 

Tabiatshunoslik: 

tabiatni ilmiy 

bilish metodlari 

Tabiatshunoslikning rivojlanishi: 

tabiatning tizimli mohiyatini 

kuzatishdan uni uzviy bilish sari 

Tabiat to’g’risidagi ilmiy bilimlar 

rivoji. Eksperiment tabiatni 

o’rganishga yordam beradi. O’quv 

eksperimentini qanday tashkil etish va 

o’tkazish kerak. Laboratoriya jihozlari 

3 

Tabiatdagi fizik, 

biologik va 

kimyoviy 

jarayonlar 

Tabiat, tabiat ҳodisalari, tabiat 

ҳodisalarining bir butunligida 

o’rganishda differenstiastiya va 

integrastiya uzviyligi 

Fizik jismlar va ularni o’rganish. 

Moddalar va ularni o’rganish. 

Fizik hodisalar. Moddaning tuzilishi. 

Modda va maydon. Kimyoviy 

reakstiyalar. Moddalarni tozalash.